Từ thành phố Nha Trang, theo con đường Quốc lộ 1 hướng Nam Bắc, đi khoảng hơn 10 km, qua khỏi đèo Rù Rì - con đèo ngoằn ngoèo hình chữ chi, xuống khỏi dốc đèo, đi chừng 1 km, rẽ xuống tay phải là đến chùa Nghĩa Lương, ở vùng quê Vĩnh Lương yên bình.
Thấp thoáng đâu đây cảnh tượng làng
Có con đường nhỏ chạy lang thang
Có hàng tre gợi hồn sông núi
Im lặng chùa tôi ngập nắng vàng
Chùa Nghĩa Lương xây dựng trên đồi núi Lương Sơn rộng mênh mông ngút ngàn bạch đàn, cây cối. Nghĩa Lương tự tọa lạc tại tổ 2, thôn Võ Tánh, xã Vĩnh Lương, thành phố Nha Trang tỉnh Khánh Hòa, do Hòa thượng Thích Bích Lâm- húy thượng Chơn hạ Phú, tự Chánh Hữu, hiệu Bích Lâm- nối pháp đời thứ 40 dòng Lâm Tế Chánh Tông- Nguyên phó Viện trưởng Viện Hoằng Đạo Giáo Hội Phật giáo Cổ truyền Việt Nam - Tông trưởng Tông phong Tổ đình Nghĩa Phương khai sơn sáng lập năm 1954. Đây là một trong những ngôi chùa được Tổ khai sơn đầu tiên, lúc này Ngài mới 31 tuổi, ở tuổi “tam thập như lập”.
Sở dĩ chùa được Tổ an danh Nghĩa Lương tự là ghép tên Tổ đình Nghĩa Phương với Lương Sơn, Vĩnh Lương mà thành. Ngày xưa, chùa cũ đứng bên cạnh cây khế cổ thụ lâu năm nên người dân quanh vùng gọi với cái tên dân giả, thân quen là chùa “Cây Khế.”
Âu đó chính là:
Mái chùa che chở hồn dân tộc
Nếp sống muôn đời của Tổ tông
Vĩnh Lương là xã cực Bắc thành phố Nha Trang, có diện tích 47.05 km², dân số khoảng trên 15 ngàn người, mật độ dân số đạt 272 người/km². Ấn tượng khi về thăm Vĩnh Lương, nơi đây là Bồ đề địa - một xã có nhiều chùa nhất của tỉnh Khánh Hòa, với 6 chùa, 6 Tịnh xá và 5 Tịnh thất: Chùa Nghĩa Lương (thôn Võ Tánh), chùa Nghĩa Phước (thôn Lương Sơn), chùa Nam Hải Quan Âm (thôn Cát Lợi), chùa Phổ Minh (thôn Võ Tánh), chùa Kim Sơn ( thôn Võ Tánh), chùa Phật Quang Sơn (Dốc Dầu), Tịnh xá Ngọc Tòng (thôn Cát Lợi ), Tịnh xá Ngọc Cát ( thôn Cát Lợi ), Tịnh xá Ngọc Hải (thôn Cát Lợi), Tịnh xá Ngọc Nhẫn (thôn Cát Lợi), Tịnh xá Ngọc Sơn (thôn Cát Lợi) Tịnh Độ Ni Giới (thôn Võ Tánh), Tịnh thất Linh Sơn (thôn Võ Tánh), Tịnh thất Lạc Thành (thôn Lương Hòa), Tịnh thất Ngọc Tuyền, (Lổ Lâu), Tịnh thất Vân Sơn (thôn Cát Lợi), Tịnh thất Vô Lượng Quang (thôn Văn Đăng)…
Thật là:
Nhất trần bất nhiểm Bồ đề địa
Vạn thiện đồng quy Bát nhã môn
Tạm dịch:
Một hạt bụi chẳng đến được đất Bồ đề
Muôn điều thiện đều trở về cửa Bát Nhã
Chùa Nghĩa Lương sau hơn nửa thế kỷ phát triển và truyền thừa đã ghi dấu công đức chư vị tôn đức tiền nhân trú trì:
-Đệ nhất trú trì TT.Thích Trí Hảo húy thượng Không hạ Toàn hiệu Huệ Lạc, (từ năm 1954 đến năm 1968), Trưởng tử của Tổ Khai sơn HT.Thích Bích Lâm.
-Đệ nhị trú trì Đại đức Thích Trí An từ năm 1968 đến năm 1975,
-Đệ tam trú trì Đại đức Thích Huệ Chánh từ năm 1975 đến năm 2000,
-Đệ tứ trú trì là Sư cô Thích Nữ Như Tịnh từ năm 2000 đến năm 2012.
Theo quyết định của Tông phong Tổ đình Nghĩa Phương, kể từ năm 2012 Ni trưởng Thích Nữ Diệu Nguyện- Phó thường trực Phân ban Đặc trách Ni giới Khánh Hòa- Phó Tông phong Tổ đình Nghĩa Phương, thừa kế đệ ngũ trú trì chùa Nghĩa Lương để xây dựng làm nơi tu học của Ni chúng.
Kể từ khi Ni trưởng Thích Nữ Diệu Nguyện nhận nhiệm vụ trú trì Nghĩa Lương, như nắng hạn gặp mưa rào, với công đức sâu dày, tấm lòng nhân hậu, được nhiều người cảm mến, Ni trưởng đã phát nguyện đại trùng tu chùa Nghĩa Lương. Ngày 19-7-2012 (01-6-Nhâm Thìn) Ni trưởng đã tổ chức lễ đặt đá đại trùng tu Nghĩa Lương, dưới sự chứng minh của Đại lão HT.Thích Trí Tâm- Trưởng Tông phong tổ đình Nghĩa Phương. Sau 5 năm trùng tu xây dựng chùa Nghĩa Lương phạm vũ huy hoàng, trang nghiêm rộng rãi, gồm chánh điện, nhà Tổ, nhà khách, Ni phòng, nhà trù, Cổng tam quan, Điện Quan Âm, và các công trình phụ…đáp ứng nhu cầu tu học của Ni giới và và Phật tử sớm tối đi về tụng kinh niệm Phật, tu nhân hướng thiện.
Thật đúng là:
Phật pháp xương minh do Tăng già hoằng hóa
Thiền môn hưng thịnh do đàn việt hộ trì
Tạm dịch
Phật pháp phát triển do Tăng Ni hóa đạo
Cửa thiền hưng thịnh do phật tử hộ trì.
Chùa Nghĩa Lương hiện nay không những là nơi Ni chúng tu học, hành đạo mà còn là trung tâm văn hóa tâm linh của người dân Vĩnh Lương thành phố biển Nha Trang.
Đúng như tâm nguyện Tổ khai sơn đã an danh:
“Nghĩa bổn phạm âm bối diệp lưu lai triêm pháp nhũ
Lương truyền hương tích vân hoa phóng đắc hiện Diêm phù.”
Về thăm chùa Nghĩa Lương trong những ngày chuẩn bị lễ khánh tạ lạc thành Ni trưởng Thích Nữ Diệu Nguyện trú trì cho biết Ni trưởng đã cử Sư cô Thích Nữ Hạnh Đoan đệ lục trụ trì chùa Nghĩa Lương thay mặt Ni trưởng điều hành Phật sự tại đây, tiếp tục xây dựng và phát triển chùa đáp ứng với nhu cầu phát triển xã hội và luôn luôn đồng hành cùng những người dân chất phát hiền lành như tên mà tiền nhân đã đặt tên “Vĩnh Lương - Mãi mãi an lành”.
Trí Bửu - Tháng 7.2017
