Ngày ăn chay Việt Nam – Tại sao không ?

Với chức năng là một đơn vị bảo tồn, nghiên cứu và phát triển văn hóa ẩm thực thì Trung tâm Unesco Phát triển Văn hóa Ẩm thực muốn đóng góp tiếng nói chung và hành động cụ thể từ CLB ẩm thực chay. Các hội viên, các giáo viên dạy nấu ăn, các chuyên gia ẩm thực và nhất là những người ăn chay đã nhiệt thành hưởng ứng. Tuy rằng hầu hết họ không phải là những tu sĩ.

Tất cả chung về một hướng

Chỉ mới đây nhất cách nay trên một tháng, tại Nhật Bản, thành phố cảng Minami Sanriku, Tagjo, thị trấn Onagawa tỉnh Miyagi, Ta m ra, Iwate, đã rung chuyển trong cơn thịnh nộ của địa chấn và sóng thần. Một vùng rộng lớn tràn đầy sức sống mạnh mẽ của bao sinh linh, nay đã thành những hình khối nham nhở, những vật không hình thù, những gam màu cuộc sống trở thành màu xám của tro, màu xám của bùn buồn hơn cả màu tang tóc. Đó không phải là những thước phim đại cảnh của điện ảnh hư cấu mà là một sự thật thảm khốc chưa có giấy bút nào, hình ảnh nào, khoa học nào, sự tính toán nào thống kê đầy đủ sự mất mát về tài sản của người dân. Trong đó có tài sản quý giá nhất của đất nước này là con người đã bị thiên tai cướp đi cho đến nay vẫn chưa biết chính xác là bao nhiêu ?

Những ngày sau đó, đất nước Nhật Bản vẫn rung chuyển do những trận động đất khác. Tiếp theo Nhật Bản, động đất lại tìm đến là Myanmar, Thái Lan và một số nước khác trên thế giới đã chứng minh cho cả nhân loại thấy hậu quả từ bàn tay của con người không nương tay bóc lột màu xanh của đất, ra sức xả khí thải vào môi trường là hàng trăm ngàn người bị trả giá bằng sinh mạng, của cải, vật chất. Để rồi những người sống rưng rưng nước mắt k hông có nhà để trở về và cũng có những căn nhà không còn ai trở về nữa.

Việc ra mắt CLB Unesco Văn hóa Ẩm thực chay lúc này là đúng lúc, đúng với sự quan tâm của người Việt Nam nói riêng và của nhân loại nói chung, câu lạc bộ sẽ chung tay cùng cộng đồng người Việt Nam và kết nối vòng tay với nhân loại chống lại biến đổi khí hậu bằng cách thực hiện phong cách văn hóa ăn uống hợp lý hàng ngày. Tất cả thể hiện sự quyết tâm và sức mạnh của chúng ta bằng con đường văn hóa ẩm thực chay.

Cách đây trên 500 năm, Léonard Da Vinci – một nhà thơ, một danh họa người Ý nổi tiếng trên thế giới đã từng khẳng định: “Ăn chay là đạo đức của con người. Ăn chay sẽ tránh được những tội ác về sát sinh”. Và nhấn mạnh rằng “Những ai không biết quý trọng sự sống của những sinh vật khác là những kẻ không đáng sống”.


Không chỉ danh họa Léonard Da Vinci, còn nhiều danh nhân khác như đại danh hào người Nga Léon Tolstoi đã khẳng định: “Tôi khẳng định rằng thịt không phải là thức ăn thích hợp với con người. Chúng ta không nên sai lầm chạy theo lối sống của các loài cầm thú, nếu chúng ta tự coi mình cao thượng hơn các loài cầm thú đó”.


Kịch tác gia nổi tiếng Bernard Shaw người Đức Ông đã ăn chay trường từ năm 25 tuổi. Trong một lẩn ông bị bệnh nằm nhà thương, bác sĩ khuyên ông nên ăn thịt đỏ thì ông nói: “Tôi không bao giờ ăn các thây ma của thú vật”.

Nhà bác học vĩ đại  Albert Einstein từng nói: “Không có gì lợi ích cho sức khỏe của con người để có cơ hội sống lâu trên quả địa cầu này bằng cách ăn chay”.

Cả thế giới biết đến cô con gái Chelsea của cựu nguyên thủ quốc gia Mỹ – Bill Clinton, cô đã ăn chay trường nhiều năm và bản thân ông Bill Clinton cũng ăn chay, ông đã được tổ chức quốc tế bảo vệ động vật PETA bình chọn ông là “Nhân vật của năm 2010”.

Nếu các danh nhân đã đoạt giải Nobel đã từng ăn chay còn sống đến ngày nay chắc cũng được vinh danh như vậy. Tại Việt Nam, tuy chưa công bố nhưng có những vị lãnh đạo Nhà nước đã thực hiện chế độ giảm ăn thịt động vật. Nhiều văn nghệ sĩ nổi tiếng ăn chay trường như nhà văn Nguyễn Đình Thi, NSƯT Bạch Tuyết đã ăn chay trên 20 năm v v…
Tại Catedral, Barcelona, Tây Ban Nha trong dịp nhân kỷ niệm ngày ăn chay thế giới, đã có rất nhiều cặp nam nữ dũng cảm cởi bỏ hết trang phục lấy máu giả bôi lên người nằm giữa đường phố để thể hiện sự chống lại hành động sát hại động vật vô tội.  Dù là nam hay nữ, cơ thể họ nhuốm màu đỏ tươi như máu và mình trần nằm dài trên phố.

Tại thành phố Berlin, một cô gái khỏa thân cũng bôi máu giả lên người để vận động bảo vệ động vật. Rằng nếu chúng bị giết cũng sẽ bị đau đớn và khủng khiếp như vậy.   
Chúng ta đã và đang chứng kiến cảnh văn hóa ăn uống đang diễn ra những điều gì trong xã hội ? Đó là những bữa tiệc nhà hàng đã thu hút những người chồng rời bỏ bữa cơm gia đình. Những người quá say sưa với chất men trở thành nạn nhân của những vụ tai nạn giao thông.
Mặc dù với chức năng họat động Văn hóa Ẩm thực chay trực thuộc Trung tâm Unesco Phát triển Văn hóa Ẩm thực, nhưng tư tưởng lớn hay ý tưởng lớn không phải trong ngôi nhà lớn hay ngôi nhà nhỏ mà tùy thuộc vào lương tâm và hành động của mỗi chúng ta ở Việt Nam nói riêng và của thế giới nói chung. Không phân biệt màu da, không phân biệt giới chức, không phân biệt giới tính, không phân biệt ngành nghề, không phân biệt tôn giáo. Vì thiên tai địch họa đã nổi cơn thịnh nộ thì không chừa một ai, trong đó có rất nhiều trẻ em chưa kịp hiểu những người sinh ra chúng đã sống và hành xử với trái đất thế nào thì đã bị thiên tai triệt đường sống.

Công chúa Vương quốc Bustan (ngồi trong cùng)
tại quán chay ở TP Hồ Chí Minh

Nhiệm vụ đặt ra với CLB Văn hóa Ẩm thực chay như sau:

1. CLB sẽ phổ biến kiến thức ăn chay: Ăn chay với sức khỏe, ăn chay với mục tiêu bảo vệ môi trường. Giới thiệu những nông sản, thực phẩm, sản phẩm chay  có lợi cho sức khỏe. Vì chất lượng cuộc sống, CLB sẽ hướng dẫn cách nấu các món ăn chay từ đơn giản đến các món cao cấp đãi tiệc.

2. Phối hợp với các ban, ngành các tỉnh thành trong toàn quốc tổ chức các cuộc tọa đàm, Hội thảo để nhận diện đầy đủ lợi ích sức khỏe cộng đồng và lợi ích quốc gia từ việc ăn chay, mục đích thu hút các thành viên trong xã hội hưởng ứng cách lựa chọn ẩm thực chay trong đời sống.

3. Tổ chức Hội chợ, Hội thi nấu ăn chay, các sự kiện, các show diễn, các hoạt động văn hóa về ẩm thực chay. Cùng cộng đồng tạo ra “Con đường ăn chay” tại Việt Nam. “Con đườg ăn chay” đó sẽ tiết kiệm nhiên liệu đun nấu, tiết kiệm nhiên liệu vận chuyển, giảm khí thải vào không khí, giảm mật độ giao thông, giảm tai nạn giao thông, giảm tham – sân – si, giảm thương đau, giảm chiến tranh, tăng lên lòng nhân ái. Đó là con đường thanh bình, là con đường của những người chung tay xây dựng một hành tinh xanh cho những thế hệ con em của chúng ta.

4. Làm sao để người ăn chay kỳ tăng thêm ngày ăn chay trong tuần, trong tháng. Người chưa ăn chay sẽ hiểu biết ý nghĩa rộng lớn của ẩm thực chay sẽ làm quen dần với ăn chay. Mọi người sẽ gặp gỡ nhau cùng trao đổi kinh nghiệm, nhân điển hình ăn chay, nhân lên số lượng người ăn chay, tạo sự đồng thuận rộng lớn, xây dựng truyền thống ăn chay Việt Nam, tiến tới lập dự án trình lên Chính Phủ đề nghị chọn một ngày ý nghĩa trong năm thành lập “Ngày ăn chay Việt Nam”. Vì thực tế trên thế giới đã có nhiều nước thực hiện “Ngày không ăn thịt” hàng năm.

Một thực tế trong cuộc sống hiện nay ta đã thấy. Để phục vụ những người thích ăn thịt động vật, thậm chí người ta đã trở thành kẻ gây tội ác với động vật quý hiếm, bức tử thú rừng, bóc lột da của đất, khai thác tài nguyên của rừng, họ không nhìn thấy sự thiệt hại trước mắt mà chỉ vì những lợi nhuận tức thì mà không lường hết được hậu họa khủng khiếp do khí hậu bị biến đổi gây ra. Vì họ có thể thấy một giọt nước, nhưng những điều không nhìn thấy là cả một đại dương ẩn dấu bạo lực vô song hơn cả sự hủy diệt của súng đạn mà con người không khả năng chống đỡ.

Thực hiện chế độ ăn chay hoặc giảm bớt phần thịt trong mỗi bữa ăn sẽ bảo vệ sức khỏe, giảm hành động sát sinh động vật hoặc tiến tới không sát sinh, góp phần giữ gìn hạnh phúc dưới mái ấm, bảo vệ màu xanh trái đất. Lựa chọn cách ăn chay là một biện pháp thiết thực để bảo vệ hành tinh của chúng ta.

Ông Ngô Tấn Lộc là một người nghiên cứu dinh dưỡng, nói: “Ở một số nước dùng ngũ cốc cho gia súc ăn, trong khi đó một số nước khác ở Châu Phi có nhiều trẻ em bị kiệt sức vì đói, thậm chí chết vì đói. Nếu người ta thực hiện chế độ ăn chay thì số ngũ cốc đó thay vì cho gia súc ăn để mang cứu trợ cho trẻ em bị đói ở Châu Phi”. Có lẽ nhận ra ý thức sây sắc này mà ông Lộc đã ăn chay trên 30 năm qua.

Anh Nguyễn Đông Hải là chủ quán cơm chay Chân Phương nói: “Má tôi  từ khi còn trẻ đi chợ chứng kiến cảnh người ta dùng dao khía cổ gà, tiết càng chảy con gà càng giẫy giụa vì quá đau đớn. Mà sợ quá nên đã ăn chay từ đó, khi lấy ba tôi, má phải thỏa thuận cũng ăn chay mới chịu làm lễ cưới. Bản thân tôi theo ba, má ăn chay khi mới biết nói, đến nay cũng đã 30 năm, vợ tôi cũng vậy. Gia đình tôi đã có 3 thế hệ ăn chay, vợ chồng tôi mở quán ăn chay không phải vì kiếm sống mà muốn những người ăn chay không lo thiếu quán ăn chay trong thành phố, họ muốn ăn đâu cũng tiện không phải kiếm đâu xa”.

Bà Nguyễn Lệ Hường là một giáo viên hưu trí, nói: “Thực hiện chế độ ăn chay dễ dàng gấp vạn lần so với những việc tổ chức nấu một bữa ăn mặn trong gia đình, chưa kể đến các loại tiệc chiêu đãi tùy theo đẳng cấp trong xã hội. Ăn chay sẽ tiết kiệm được rất nhiều. Ngày nay, rất nhiều đám cưới cũng thực hiện tiệc cưới ẩm thực chay”.

Nhà thơ Hồ Đắc Thiếu Anh cũng là một giáo viên chuyên chế biến món chay, cho biết: “Nhiều gia đình nhờ tôi làm tiệc cưới chay, tôi và con gái tôi không đủ sức làm”.

Chị Nguyễn Bích Hằng trên 30 tuổi, tuy chưa qua lớp đào tạo chuyên nghiệp nào, nhưng vì đã nhiều năm ăn chay nên chị đã tự sáng tạo nhiều món ăn chay cao cấp, đã có nhiều Viêt kiều về nước đến tận nhà chị học nấu chay.

Thực tế tại các nhà hàng chay , nhiều em học sinh đã tổ chức sinh nhật chay tại đây. Khách đến các quán ẩm thực chay để ăn sáng, ăn trưa, ăn chiều đều là học sinh, sinh viên, công nhân viên chức.

Sinh nhật tại nhà hàng chay

Tuổi teen sinh nhật chay

Viên chức ăn chay trưa tại nhà hàng

Đa số người ăn chay không phải là tu sĩ

Hành trình văn hóa ẩm thực chay đã và đang đồng hành với hàng chục triệu người trên thế giới chống sát sinh và những người quan tâm đến môi trường. Văn hóa ăn chay đã thấm vào máu thịt của những người tu hành và   những người có lương tri trên thế giới từ hàng ngàn năm qua cho đến nay. Chắc chắn từ ngày hôm nay và dài đến mai sau, con số những người ăn chay ở Việt Nam và trên thế giới sẽ tăng lên. Vì ăn chay là nét văn hóa ăn uống đẹp nhất, là phong cách ăn uống tri ân nhất với trái đất, là thể hiện cách ăn uống nhân văn nhất của nhân loại.

Do vậy, “Ngày ăn chay Việt Nam” là tiếng nói chung của các đại biểu tham dự trong buổi lễ ra mắt CLB Văn hóa Ẩm thực chay và tiếp tục được sự ủng hộ của các bác sĩ Dinh dưỡng, các chuyên gia ẩm thực, các giáo viên dạy nấu ăn. Nhiều vị chưa từng ăn chay, ngay sau khi tham gia CLB đã bắt đầu ăn chay. Nhiều bạn đọc ở Hà Nội sau khi biết CLB Văn hóa Ẩm thực chay ra đời đã gởi email hỏi thăm và đăng ký gia nhập CLB.

Đó là những tiếng nói đồng tình trên “Con đường ăn chay”. Việt Nam là một quốc gia nổi tiếng có truyền thống tương thân tương ái giàu lòng nhân đạo. Nếu thành lập “Ngày ăn chay Việt Nam” thì trên giải đất Việt Nam sẽ được ngày càng xanh hơn từ những cánh rừng, từ những cánh đồng ngũ cốc, từ những ruộng rau. Tính nhân đạo của người Việt Nam càng được nhân lên trong mắt bạn bè thế giới. Do vậy, thành lập “Ngày ăn chay Việt Nam” là hết sức cần thiết – Tại sao không ?