Giáo hội và chư Tăng đối với GĐPT.
Tại Miền Trung, từ Quảng Trị trở vào đến Bình Thuận, trước 1975, các đơn vị GĐPT sinh hoạt cấp cơ sở như Khuôn hội, niệm Phật đường, lên đến quận huyện và Tỉnh Thành, có tổ chức, có lý tưởng và có đoàn kết dưới sự dìu dắt của Ban Hướng Dẫn các cấp.
Tại Sài gòn-Gia Định không có cấp cơ sở như Khuôn hội, niệm Phật đường, nên các chùa là điểm tập hợp sinh hoạt trực thuộc BHD Tỉnh thành hoặc Miền,
Việc huấn luyện từng cấp như: - Ngành Đồng - Ngành Thiếu - Ngành Thanh;Huynh trưởng phải qua các khóa đào tạo tu tập dài hạn thông qua các trại huấn luyện, Căn cứ vào trình độ tu học, phẩm chất đạo đức, năng lực sinh hoạt, tinh thần phục vụ và hội đủ thâm niên, Huynh trưởng Gia đình Phật tử được sắp xếp vào các cấp bậc: cấp Tập, cấp Tín, cấp Tấn, cấp Dũng, theo quy định cụ thể được ghi trong Nội quy Huynh trưởng.
Khá bài bản đã thành hình nhân cách nhiều Huynh trưởng, đoàn sinh của GĐPTVN, không thiếu những tu sĩ xuất thân từ lò huấn luyện đó. Một trụ trì xuất thân từ GĐPT hẳn nhiên biết giá trị giáo dục của đoàn thể áo lam, nên trụ trì thường cưu mang và bảo bọc để đoàn sinh được thoải mái trong môi trường sinh hoạt.
Sự nâng đỡ che chở của một trụ trì rất quan trọng đối với các em, cho dù tuổi trẻ lắm khi vô tình làm phiền không ít Thiền môn mà các anh chị huynh trưởng không thể nào quản lý hết nhũng sự việc xẩy ra ngoài ý muốn.
Ngược lại, cũng không thiếu vị trụ trì không thích các đơn vị GĐPT sinh hoạt tại chùa mình. Nếu có chăng, thì một số vị cũng xem GĐPT như những đạo tràng chịu sự chi phối, sai bảo, phục vụ cho chùa theo cá tính của vị đó; buồn vui tùy lúc mà đối xử với GĐPT như một nô bộc.
Không thiếu trường hợp GĐPT bị xua đuổi, đòi giải tán hoặc la mắng thậm tệ, không những trong nước mà ngay cả hải ngoại, vị trụ trì chùa Hoa Nghiêm ờ Santa Ana từng nặng lời với các em đoàn sinh, mà theo luật pháp hoa Kỳ, đó là một vi phạm về sự nhục mạ người khác.
Trong đơn vị sinh hoạt tại đó, có những Huynh trưởng và Đoàn sinh là người có tình độ, kiến thức và địa vị trong xã hội. Thế nhưng, là một Phật tử ngoan đạo được giáo dục kính Phật trọng Tăng nên các em kham nhẫn.
Ngoài việc sinh hoạt theo chương trình tu học, đoàn sinh còn phụ giúp việc chùa mỗi khi có lễ lộc, giúp thầy trụ trì và Tăng chúng những việc trong tầm tay, nhưng đó là thiện nguyện chứ không thể là bổn phận như những Phật tử trong đạo tràng do chùa thành lập.
Cũng có vài trường hợp vị trụ trì chưa hiểu tính độc lập về quy chế tổ chức và giáo dục của GĐPT, muốn xen vào điều hướng các em theo lối giáo dục riêng như giáo dục một đạo tràng, làm cho các huynh trưởng lúng túng khó xử, khi không đáp ứng yêu cầu đó thì có ý nghĩ là các em bất tuân, bất trị và ngạo mạn.
Thật ra, các em là những mầm non của Phật giáo, là mũi xung kích bảo vệ đạo trong những lúc khó khăn như lịch sử thập niên 1960 triều đại nhà Ngô, của thế kỷ trước tại miền Trung Việt Nam.
Chính vì thế, không thiếu những anh chị lớn gặp nhiều khó khăn như cựu Huynh trưởng Tư Đồ Minh từng vào tù Côn đảo...và cũng có người nằm xuống sau một đêm bị tra tấn đánh đập, đâm giết tàn nhẫn trên bãi cồn mã giữa đêm tối như cố huynh trưởng pháp danh Tâm Khiết, tục danh Phan Duy Trinh,ở Thừa Thiên-Huế.
Và còn rất nhiều huynh trưởng bị bỏ bao bố thả sông trong hai triều đại đệ nhất và đệ nhị Cọng hòa miền Nam Việt Nam, do một số phần tử cực đoan, đố kỵ Phật giáo, lạm dụng quyền lực triệt tiêu nhân sự nồng cốt của đạo Phật lúc bấy giờ.
Phật giáo gồm hai lực lượng: Tu sĩ và cư sĩ, riêng cư sĩ chỉ có GĐPT là lực lượng cốt lỏi có tổ chức, có lý tưởng có nhân cách rõ ràng. Sau khi thành lập GHPGVNTN cũng như GHPGVN hiện nay, Hiến chương đã đưa lực lượng nầy vào Tổng vụ Thanh niên trước kia và BHD cư sĩ Phật tử hiện nay, trong đó có các đoàn Thanh niên thiện nguyện, sinh viên học sinh phật tử, Thanh niên Thiện chí...nhưng GĐPT vẫn là đoàn thể có tổ chức chặt chẽ, được huấn luyện bài bản, thậm chí, sau 1975, đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh copy một số bài hát, chương trình sinh hoạt như các trò chơi trại để huấn luyện cho đoàn đội của mình.
Như thế để thấy tầm quan trọng của tổ chức GĐPTVN, không những là nội lực của Phật giáo mà còn là lò rèn luyện nhân cách đạo đức cho thanh thiếu niên trong xã hội.
Điểm son nầy, không chỉ nội tình PGVN mới biết mà cả Phật giáo thế giới đều biết, Thế giới không chỉ mới biết GĐPTVN sau ngày di dân tỵ nạn mà thập niên 70 thế kỷ XX họ cũng đã biết, bằng chứng, tại Hội nghị Phật giáo thế giới tại Nhật, một thành viên Phật giáo Nhật Bản đã có nhận xét: Phật giáo Việt Nam có một tổ chức Gia Đình Phật Tử với mục đích “giáo dục thanh thiếu đồng niên, trở thành một Phật tử chân chính, góp phần xây dựng xã hội, theo tinh thần Phật Giáo”.
Tổ chức này có cả hàng dọc, có cả hàng ngang, tập hợp được mọi thành phần thanh thiếu đồng niên để giáo dục, huấn luyện trở thành những con người tốt cho xã hội.
Với lý tưởng cao đẹp như thế,với tầm quan trọng gánh vác việc giáo dục Thanh thiếu đồng niên sống theo tinh thần nhà Phật và cung ứng nhân cách cho xã hội, chúng ta không thể phủ nhận GĐPTVN, chính vì thế, trãi qua bao sóng gió, nó vẫn tồn tại trong gian khó.
Tại hải ngoại bị chia rẽ bởi những thế lực vô minh, thì các đơn vị GĐPT vẫn là những nhánh con phát triển theo tế bào gen của mình mà không sợ bị lai giống. Trong 5 điều luật của GĐPTVN, điều thứ 5 viết: Phật tử sống hỷ xả để dũng tiếng trên đường đạo.
Điều này nêu rõ thực tập hạnh hỷ xả và tinh tấn của người Phật tử, đã là hỷ xả thì việc chính kiến sai biệt trong cuộc sống là điều tất yếu, nhưng làm sao sai biệt tinh thần con Phật khi ngành Oanh đã được giáo dục: Em kính mến cha mẹ và thuận thảo với anh chị em. đã thuận thảo với anh chị em thì anh em tình lam cho dù ở xã hội nào, ở tổ chức nào, dù thuộc GĐPT giáo chỉ, GĐPT phân Ban hay GĐPT Tăng đoàn...cũng đều chung một mục đích rèn luyện nhân cách và đức tin, phụng sự Phật pháp, xây dựng xã hội, sao ta không thuận thảo với nhau? Chúng ta chỉ nhìn chung màu lam chứ đừng thấy màu làm là màu vàng hay màu đỏ. Một điểm rất quan trọng trong ngành Oanh cần phải học là: Em thương người và vật; Vật còn thương thì Anh em tình lam không là người để mình thương hay sao???
Trong Hiến chương của GHPGVN năm 1981 chưa đề cập đến GĐPT, có lẽ chưa thấy tấm quan trọng của một đoàn thể trẻ của Phật giáo, cũng chưa đề cập đến Ni bộ và hàng cư sĩ Phật tử.
Cả một hệ thống tổ chức chỉ có chư Tăng,đại diện tượng trưng cho PGVN, ngôi nhà gồm tứ chúng mà chọn một chúng tiêu biểu, vì thế phật sự dẫm chân tại chỗ suốt nhiều nhiệm kỳ, mãi đến tu chính hiến chương lần thứ V mới đặt GĐPT vào Phân ban trực thuộc BHD nam nữ cư sĩ Phật tử lúc bấy giờ.
Tuy Giáo hội Phật Giáo Việt Nam chấp nhận sự tồn tại mặc nhiên của đoàn thể áo Lam, nhưng Giáo hội vẫn chưa có một kế hoạch hỗ trợ GĐPT phát triển độc lập theo tôn chỉ đã có.
Trong khi đó, GĐPT giáo chỉ cũng èo ụt một vài nơi Miền Trung, GĐPT Tăng đoàn cũng vẫn tồn tại khá mạnh sau những giông bảo từ xã hội lẫn nội bộ.
Đến giờ phút này, một số chư Tăng vẫn chưa thấy giá trị của đoàn thể áo Lam cần hỗ trợ cho họ phát triển; vẫn chưa thấy tính độc lập trong tổ chức để cho các em một không gian riêng biệt. Chính một số chư Tăng mới là trở ngại lớn cho các đơn vị áo lam.
Ngay tại Bình Thuận, GĐPT bị một tu sĩ chức sắc trong BTS PG Tỉnh o ép đòi giải tán. Lắm khi các em tự hỏi - ngoài xã hội thiếu gì đoàn thể để tham gia vui chơi giải trí, tại sao các em phải khép mình trong tổ chức màu Lam dưới mái chùa mà quý thầy xem các em là thành phần gây phiền nhiễu? xua đuổi các em như thành phần tầm gởi trên thân cây Phật giáo?
Tại Hốc Môn, một đơn vị cũng bị trục xuất, sinh hoạt lang thang như đứa con vô thừa nhận. Làm cha mẹ bỏ rơi con đã là vô lương tâm, Tăng sĩ xua đuổi con Phật học hạnh ngoan hiền phải chăng là vô trách nhiệm??? cũng bởi các em không chấp nhận sự sai khiến vô lý của cá nhân thầy trụ trì.
GĐPT truyển thống đã bị cơn bảo giáo chỉ số 09 và 10 của GHPGVNTN phân tán tả tơi, trôi giạt đến Tăng đoàn, để chồi non GĐPT Giáo chỉ yếu kém ra đời. nhờ những giông tố như thế mà GĐPT trăm hoa đua nở khắp nơi, biểu hiện sự phát triển chứ không phải hiện tượng tan rã.
Đã đến lúc Giáo hội và chư Tăng cần minh định thái độ đối với tổ chức GĐPT, cho dù xã hội phân chia, đối xử theo biên kiến, nhưng với tình thương nhà Phật, chúng ta phải dang tay bao bọc để các em trở thành người tốt cho Đạo và Đời, bởi lẽ dẫu sao các em vẫn là mầm non của Phật pháp, vẫn tốt hơn những thành phần bất hảo ngoài xã hội.
Hy vọng, các đoàn thể áo Lam sẽ vượt qua những cơn giông bảo để tăng trưởng như sự tăng trưởng của các cổ thụ nhờ kinh qua những cơn giống bảo của thiên nhiên!
19/7/2015
