Noel năm 2011 đã có hiện tượng nhà chùa tổ chức lễ Noel với sự tham gia của Phật tử.
Dư luận Phật tử rộng rãi cho đây là một điều không bình thường và không nên diễn ra.
Trước thời điểm Noel năm nay 2013, một số Phật tử nghĩ rằng sự việc lại có thể diễn ra dù ở mức độ cá biệt, nên đã nêu câu hỏi với Thượng tọa Thích Chân Không, Phó Ban kiêm Chánh Thư ký Ban Hướng dẫn Phật tử Trung ương về vấn đề có liên quan.
Thượng tọa Thích Chân Không đã hoan hỷ trả lời trên tinh thần đây là việc cần thiết cho Phật sự hướng dẫn Phật tử, nêu một số ý kiến của Thượng tọa về vấn đề mà một số Phật tử đang quan tâm.
PV: Bạch Thượng tọa, xin Thượng tọa cho biết ý kiến về việc đã có chùa tổ chức với nhiều hình thức lễ Noel cho Phật tử?
TT Chơn Không: Trước hết, cần phân biệt việc tổ chức lễ Noel cho Phật tử với việc tổ chức thăm viếng cơ sở của tôn giáo bạn, nhân dịp các ngày lễ tôn giáo lớn nhất của các tôn giáo.
Gần đây, đã thành thông lệ, các chức sắc các tôn giáo thăm viếng lẫn nhau nhân dịp đến các ngày lễ tôn giáo lớn. Chẳng hạn, các chức sắc đạo Thiên Chúa địa phương đến chùa thăm viếng vào những ngày trước lễ Phật Đản. Đáp lại, chư tôn đức Phật giáo chúng ta cũng đến thăm cơ sở của tôn giáo bạn nhân ngày lễ Noel.
Đây là một việc làm xã giao, thân hữu rất đáng quý, nhằm xây dựng tinh thần đoàn kết tôn giáo, hiểu biết lẫn nhau, đem lại lợi ích cho các bên tôn giáo liên hệ. Đây là việc nên làm.
Tuy nhiên, cũng phải thấy rằng, đây thuộc về trách nhiệm của các vị lãnh đạo các giáo hội tôn giáo, giới hạn trong phạm vi hàng chức sắc tôn giáo, bảo đảm sự tôn nghiêm trong nghi lễ, thể hiện sự kính trọng lẫn nhau giữa các tôn giáo một cách tương xứng.
Đối với ngày lễ của các tôn giáo, người Phật tử nên đều có sự hoan hỷ nói chung, không nên phân biệt đó là ngày lễ của tôn giáo nào. Ở đây trước hết là người Phật tử hoan hỷ với việc các vị tôn đức giáo phẩm thăm xã giao cơ sở của các tôn giáo nhân dịp lễ. Sự bày tỏ tình cảm hoan hỷ như vậy thiết tưởng là đã phù hợp và đầy đủ.
Người Phật tử có những tình cảm riêng đối với tôn giáo bạn thì nên bày tỏ và có những hoạt động trong tư cách cá nhân. Phần thăm viếng đã có chư tôn đức giáo phẩm có trách nhiệm đảm nhận, trên cơ sở nghi thức xã giao phù hợp giữa các tôn giáo.
Đó là nói đến việc thăm viếng nhân dịp lễ của các tôn giáo. Còn việc tổ chức lễ của tôn giáo khác tại nhà chùa là một việc khác nữa.
PV: Bạch Thượng tọa, như vậy cụ thể đối với việc tổ chức lễ Noel tại chùa thì sao?
TT Chơn Không: Hiện nay không có tập quán một tôn giáo này tổ chức tại cơ sở của mình ngày lễ của tôn giáo khác. Vì vậy, đối với Phật giáo đây cũng là điều không nên làm trong thời điểm hiện nay.
Ở tôn giáo mang yếu tố hội tụ nhiều tôn giáo thì có việc tổ chức tại cơ sở tôn giáo đó ngày lễ của tôn giáo khác, nhưng việc tổ chức như vậy vẫn theo tinh thần giáo lý của tôn giáo đó, không phải là một hoạt động có tính chất xã giao, giao lưu. Phật giáo không thuộc trường hợp này. Vì vậy, không nên tổ chức các ngày lễ của các tôn giáo khác (không nhất thiết chỉ là ngày Noel) tại chùa cho đông đảo Phật tử.
Tuy nhiên, theo tôi có thể có những trường hợp hết sức đặc biệt, như chẳng hạn nếu các tôn giáo khác đã tổ chức ngày lễ Phật đản tại cơ sở tôn giáo của họ với tinh thần xã giao, thân hữu, thì nhà chùa có thể có hoạt động đáp lễ tương xứng.
Nhưng, như đã nói, việc này là một trường hợp đặc biệt. Nếu có xảy ra, thì phải hết sức thận trọng trong việc tổ chức và phải xin phép các vị tôn đức trưởng thượng.
Việc này ở nước ta chưa xảy ra. Cho nên, tóm lại, không nên tổ chức các ngày lễ lớn của các tôn giáo khác trong chùa cho Phật tử.
Tôi nghĩ rằng, dư luận Phật tử rộng rãi không đồng tình nếu có sự việc này. Và như vậy, một sự việc theo cách đã nói, nếu diễn ra, thì sẽ có những hiệu ứng không thuận lợi, hiệu ứng đối với một việc làm không phù hợp trong thời điểm hiện tại.
