>Học để biết cách hoàn thiện chính mình (3)
Trong cuộc sống của chúng ta khi cho đi càng nhiều thì những giá trị tài sản sở hữu của chúng ta sẽ càng giảm thấp. Vì thế, chúng ta luôn phải cân nhắc, đắn đo trước khi cho ai đó một món gì. Và chính sự cân nhắc đó, làm cho giá trị của sự cho không còn có ý
nghĩa đích thực của tình thương. Nhân gian thường nói ” bánh ít đổi đi, bánh quy đổi lại” khi chúng ta cho đi một vật gì là biết chắc mình sẽ nhận lại được một vật khác, từ cho ở đây thật ra có nghĩa là trao đổi. Có đôi lúc chúng ta cho đi một vật gì, vì muốn đáp lại lòng tốt của người khác, cho nên từ cho ở đây có ý nghĩa là trả nợ.
Trong những trường hợp tế nhị hơn, chúng ta cho đi những giá trị vật chất vì mong muốn có được sự ngợi khen, kính phục từ người khác, hoặc chúng ta cho đi những giá trị vật chất theo lời khuyên của người khác. Và trong những trường hợp này thì ý nghĩa của từ cho cũng không hoàn toàn đúng nghĩa là cho một cách bình đẳng...
Những giá trị vật chất hay tài sản sở hữu của chúng ta không phải tự nhiên mà có được. Chúng là thành quả của sự siêng năng làm việc và cố gắng của mọi người. Thường thì thói quen tham lam, bỏn sẻn trong đời sống vật chất cũng khiến cho chúng ta hạn chế sự ban phát tình thương đến với mọi người khi cần thiết.
Nhưng chúng ta thật ra đâu có phải mất gì khi mở rộng lòng thương yêu người khác? Khi trong lòng ta có sự hiện hữu của tình thương, điều đó tự nhiên mang đến cho ta một niềm vui mà không gì có thể so sánh được. Phần lớn những ai trong quá khứ và hiện tại, ít mở lòng thương yêu người khác hay bị tổn thương tình cảm từ rất sớm trong cuộc đời. Những em bé mồ côi cha mẹ, hoặc lớn lên trong những gia đình đổ vỡ, thiếu hạnh phúc... thường rất dễ trở thành tệ nạn xã hội.
Do không được nếm trải hạnh phúc của sự yêu thương, những người ấy không thể hình dung được những gì mà lòng yêu thương sẽ mang đến cho họ. Sự mất mát lớn lao trong đời sống tình cảm đã sớm hình thành trong tâm hồn họ sự thù hằn ghét bỏ mà tự đánh mất chính mình. Từ đó họ cảm thấy thù hận mọi người, thậm chí là đánh mất lòng yêu thương trong ta, vì thế nó khiến cho ta chẳng bao giờ có được niềm vui sống mà san sẻ giúp đỡ người khác.
Trong cuộc sống này những gì ta cho đi bằng tình người, mới thật sự đúng nghĩa là cho mà không phải là những sự trao đổi hay mua bán dưới nhiều hình thức. Tuy nhiên, nếu ta biết cho đi những giá trị vật chất để giúp đỡ hoặc chia sẻ khó khăn cho người khác, thì đây chính là cách giúp ta có thể nhận lại được niềm vui và hạnh phúc, bởi gì trong ta không có sự toan tính. Khi cho đi mà chúng ta không kèm theo bất cứ một điều kiện hay sự mong cầu nào, chính ngay khi ấy sự cho đi như thế, chúng ta đã nuôi dưỡng được lòng từ bi vô hạn. Khi ta cho mà không có sự tính toán thì sự cho ấy mới là cao thượng, nên ta sẽ nhận được sự an lạc, hạnh phúc.
Chúng ta đừng nên chạy trốn khổ đau mà hãy đối diện với nó để tìm ra giải pháp nhằm thay đổi quan niệm sống như thế nào cho đúng. Trong cuộc sống này, tất cả chúng ta đều cần đến nhau như là việc ăn uống không thể thiếu được.
Cái sự tác hại lớn lao khi giận quá sẽ mất khôn làm cho chúng ta đánh mất chính mình mà làm khổ người khác. Xóa đi những vết thương lòng là điều khó nhất với loài người, bởi vì nó đã ăn sâu vào tàng thức của chúng ta. Quá khứ một thời đã qua làm cho chúng ta tiếc nuối, hối hận, ta hãy chia tay với những quá khứ đau buồn vì như thế ta sẽ giết mình trong từng phút giây.
Khi mạnh khỏe và tinh thần minh mẫn sáng suốt, chúng ta mới đủ sức để giúp đỡ người khác vượt qua cơn hoạn nạn. Muốn giúp đỡ người khác thì chúng ta phải có thiện chí trước và sau đó phải có phương tiện vật chất thì như thế chúng ta mới san sẻ cho người khác được. Trước khi cứu người thì đầu tiên chúng ta phải có sức mạnh tinh thần và phải có tình yêu thương nhân loại.
Chúng ta đừng mong ai hiểu được mình mà chúng ta cần phải tự hiểu mình trước đã vì chính ta là chủ nhân của bao điều tốt xấu. Ta phải tự nghiêm khắc với bản thân và rộng lượng với mọi người. Chúng ta sống tốt cho mình để không trở thành gánh nặng cho người khác. Đời người rất ngắn ngủi, bởi thế ta hãy nên sống tốt hơn để có cơ hội giúp đỡ người khác và hoàn thiện chính mình.
Thế gian này mọi thứ đến rồi đi theo quy luật nhân duyên, nó chỉ đến để cho ta cảm nghiệm sự sống luôn vô thường biến đổi. Những cái không phải của mình mà ta cứ bám víu mãi, đến khi mất nó, ta sẽ vô cùng khổ đau vì tiếc nuối. Những người làm việc nhọc nhằn, vất vả bằng tay chân so với những người làm việc bằng trí óc có khác nhau về hình thức, tuy nhiên sự khổ tâm nhiều hay ít là do ta chấp trước và dính mắc.
Chúng ta ai cũng biết rằng tham lam là điều không tốt có thể làm tổn hại đến người khác, nhưng đã làm người khó ai vượt qua khỏi chỗ này vì đó là thói quen do huân tập nhiều đời của con người.
Cuộc sống không dạy cho chúng ta con đường nhanh nhất để đạt được sự thành công viên mãn. Cuộc sống dạy cho ta biết cách hoàn thiện chính mình bằng sự dấn thân đóng góp và buông xả. Tùy theo suy nghĩ và sự nhận định của mỗi người mà chúng ta sẽ có những sự đóng góp khác nhau, người kia đóng góp khía cạnh này, người nọ đóng góp khía cạnh khác để làm thành cho nhau.
Tuy nhiên, trong cuộc sống của chúng ta ai cũng cần phải nên biết sự cho và nhận là mối quan hệ, tương quan mật thiết với nhau… Đa số chúng ta chỉ tham lam, ích kỷ để được nhận từ tay của người khác mà không biết cho đi, chúng ta hãy biết giúp đỡ sẻ chia bằng tình người trong cuộc sống khi có nhân duyên.
Có một người đàn ông bị lạc giữa một sa mạc rộng lớn mênh mông. Sau nhiều ngày cầm cự với phần lương thực, thực phẩm đã hết ông ta đã mệt lả và đói khát vì không còn nước để uống. Trong suốt thời gian tìm kiếm nguồn nước để uống, ông ta gặp một căn lều và thấy ở đó có một máy bơm nước đã cũ và rỉ sét. Mừng quá người đàn ông vội vã bước tới, vịn chặt vào tay cầm, ra sức bơm, nhưng không có một giọt nước nào chảy ra cả.
Thất vọng quá, người đàn ông mới tìm kiếm chung quanh căn lều. Lúc này, ông phát giác ra một cái bình nhỏ. Phủi sạch bụi cát trên bình, ông đọc dòng chữ được khắc vào bình:“Hãy đổ hết nuớc trong bình này vào cái máy bơm. Và trước khi đi chỗ khác, hãy nhớ đổ nước đầy lại vào chiếc bình này”.
Người đàn ông mở nắp bình ra, thấy bên trong đầy nước. Người đàn ông đang rơi vào thế lưỡng lự, nếu ông uống ngay chỗ nước trong bình, chắc chắn ông có thể sống sót. Nhưng nếu ông đổ hết nước vào cái bơm, có thể nó sẽ bơm được rất nhiều nước và nhờ vậy mà ông ta có thể cứu được nhiều người.
Người đàn ông đó sau khi đổ nước vào máy bơm xong, bắt đầu nhấn mạnh cái cần của máy bơm với hy vọng là bơm được nhiều nước, ông ta bơm một lần, hai lần rồi ba lần…. Nhưng chẳng có dấu hiệu nào là có nước, tuy hơi nản lòng vì quá mệt lã, nhưng người đàn ông vẫn kiên trì bơm lên xuống đều đặn, ….bổng nước mát và trong lành bắt đầu chảy ra từ cái máy bơm cũ kỹ. Người đàn ông mừng quá mới vội vã hứng nước vào bình và uống một cách ngon lành.
Sự cho này hay còn gọi là bố thí được chia làm ba phần: bố thí tiền bạc của cải vật chất, bố thí những lời dạy vàng ngọc của đức Phật và bố thí vô úy tức bố thí sự không sợ hãi. Ba phần bố thí này đều xuất phát từ lòng từ bi thương xót tất cả chúng sinh bình đẳng.
Hiện giờ chúng ta thường bố thí phần tài sản vật chất, nhưng nếu không có tiền thì làm sao bố thí? Phật dạy bố thí tài có hai: một là nội tài, hai là ngoại tài. Chúng ta cần phải hiểu cho tường tận thì việc bố thí giúp đỡ sẻ chia, ai cũng có thể làm được.
Người có tiền của thấy kẻ nghèo đói, ra tay giúp đỡ chia sớt tiền bạc hoặc lương thực, thực phẩm cho họ, đó là bố thí ngoại tài tức là sự cho bằng vật chất.
Nếu chúng ta nghèo khó không có tiền của, thấy người gặp khổ nạn, chúng ta lấy công sức của mình giúp họ qua cơn hoạn nạn, đó là bố thí nội tài tức là cho bằng sự ra công. Một ví dụ khác, nếu quý Phật tử đi đường thấy một miếng thủy tinh bể, chúng ta lượm đem bỏ vào thùng rác để người khác không bị giẫm lên. Hoặc gặp mấy người lớn tuổi đi qua đường khó khăn, chúng ta dẫn các cụ đi qua đường yên ổn, đó là bố thí nội tài tức là đem thân mình ra giúp đỡ người khác.
Như vậy việc giúp đỡ người khác ai cũng có khả năng làm việc bố thí được, chúng ta vì tham lam, ích kỷ nên mới không dám giúp đỡ mọi người khi có nhân duyên. Trên bước đường tu học chúng ta cần phải khởi tâm từ bi rộng lớn. Từ là ban vui, bi là cứu khổ. Đem niềm vui nhờ tu học Phật pháp cứu khổ cho người, và cho tài vật, như thế ta đang phát khởi tâm từ bi. Hành động bố thí bằng nội tài, ngoại tài là những hình ảnh cụ thể làm cho mọi người tạm thời bớt khổ được vui.
Bố thí pháp là sao? Giảng pháp như quí thầy để cho quý Phật tử hiểu và ứng dụng tu hành là bố thí pháp phải không? Cũng phải, cũng đúng nhưng không hẳn chỉ có quí thầy cô mới làm việc bố thí pháp được. Quí thầy giảng dạy cho Phật tử nghe hiểu Phật pháp, ứng dụng tu hành, làm giảm bớt những phiền muộn đau khổ, đó là bố thí pháp tức là sự cho có hiểu biết.
Khi Phật tử thấm nhuần đạo lý rồi, gặp bạn bè hoặc người thân đang phiền muộn đau khổ, chúng ta đem sự hiểu biết của mình cho họ nghe. Khi họ nghe hiểu rồi thấm nhuần lời Phật dạy, không có buồn khổ nữa, đó là bố thí pháp. Dù người xuất gia hay tại gia, ai siêng năng học hỏi và tu hành, đều có thể bố thí pháp được.
Nhưng chư Tăng Ni có trách nhiệm lớn lao và quan trọng hơn vì đang đi trên con đường Phật đã đi để hướng dẫn lại cho quý Phật tử nên quý thầy nói dễ tin, dễ hiểu hơn. Quí Phật tử tại gia với bộn bề công việc, và bị nhiều áp lực của cuộc sống nên thời gian nghiên cứu Phật pháp không nhiều, do đó nói giúp cho người khác ít tin hơn.
Như vậy bố thí pháp là đem lời Phật dạy, nói cho Phật tử hiểu để rồi từ đó tin sâu nhân quả mà tránh dữ làm lành. Khi quý Phật tử có niềm tin với Phật pháp rồi thì quý vị sẽ bớt phiền muộn khổ đau.
Như quý Phật tử đang gặp hoàn cảnh buồn phiền đau khổ, vô tình có một thầy tới giải thích cho gia đình vị đó hiểu nguyên nhân dẫn đến khổ đau, không ngoài lý nhân quả v.v… ngay khi đó quý vị nghe hiểu phần nào, cũng giảm bớt buồn khổ trong lòng. Đó là chúng ta biết cách bố thí pháp để cứu khổ chúng sinh.
Kế đến là bố thí vô úy tức là sự cho không sợ hãi. Làm sao chúng ta bố thí không sợ hãi? Ai làm người dù ít hay nhiều đều cũng có nỗi sợ hãi trong lòng. Như quý Phật tử sợ chuột, sợ rắn rít, sợ người chết nên tối không dám ngủ một mình. Với người sợ rắn rít chúng ta giải thích rằng những con vật đó không bao giờ dám làm hại ta, ngoại trừ khi ta đạp chúng nó vì bản năng tự vệ nó phải cắn lại. Với người sợ ma, ta phải dẫn kinh giải thích cho họ hiểu, Phật dạy trong lục đạo luân hồi thì ma là loài vô hình phước kém hơn người, nên khó bao giờ hại được ta. Chúng ta là người tức có phước hơn ma quỉ, chắc chắn chúng sẽ không dám làm gì mình. Con người ta sợ hãi là do sự tưởng tượng quá mạnh, nếu ta dừng tưởng tượng bằng cách niệm Phật, Bồ tát thì ngay khi đó không còn sợ hãi nữa. Đó là một sự thật ít ai ngờ tới. Quỉ ma đói khát dật dờ khổ đau, nhờ loài người cúng vái cho ăn nên nó bớt khổ, ngược lại, con người đi sợ ma quỉ, thật là chuyện vô lý. Chúng ta nói cho họ hiểu như thế rồi, họ sẽ bớt sợ hãi khổ đau. Đó là bố thí vô úy tức là sự cho vượt qua mọi sự chướng ngại của sợ hãi.
Thế cho nên, bố thí cúng dường hay giúp đỡ người khác cũng là cách giúp cho ta giải trừ căn bệnh tham lam, ích kỷ và bỏn sẻn. Khi chúng ta đã từng nếm trải những vị cay đắng của cuộc đời, ta hãy đón nhận nó và tìm cách giải quyết chứ không nên trốn chạy hay bỏ mặc. Vì sau những khó khăn đó chính là những cơ hội tốt để chúng ta rèn luyện bản thân. Nhân quả sẽ rất công bằng và kết thúc có hậu với những ai sống có tấm lòng yêu thương chân thật, bằng tình người trong cuộc sống.
Thế gian này không phải ai cũng sẵn sàng cho đi, chỉ có những người đã ý thức được đạo lý nhân quả và biết sống theo lời Phật dạy. Chúng ta cho đi hay giúp đỡ một ai đó với tấm lòng rộng mở, thì sự cho đó như chúng ta gửi tiền vào ngân hàng, tuy thấy dường như không có tiền nhưng khi nào cần, rút ra xài thoải mái.
Chúng ta cho và nhận là để được sống yêu thương với nhau bằng tình người trong cuộc sống, câu chuyện trên giúp cho ta có cách nhìn toàn diện hơn bởi thế gian này là một chuỗi dài nhân duyên nương nhờ lẫn nhau theo nguyên lý tương tức.
Trước khi chúng ta muốn nhận được điều gì, chúng ta hãy cho trước đi! Rõ ràng sự cho này bất kể là thành phần nào trong xã hội, cũng đều có khả năng làm được. Vậy chúng ta còn chần chờ gì nữa hãy cho đi để được nhận lại!
