Tôn tượng Phật hoàng Trần Nhân Tông
Lịch sử kéo dài sốt 200 năm, nhờ cấu kết lòng dân mà quân dân Đại Việt đã đập tan 3 cuộc xâm lăng của giặc Nguyên-Mông (1258-1285-1288). Trong 3 cuộc kháng chiến vệ quốc vĩ đại này, vua Trần Nhân Tông là người đích thân 2 lần ra trận (1285-1288). Sau khi giành được độc lập cho dân tộc, Trần Nhân Tông đã nhường ngôi cho con là Trần Anh Tông và năm 1229 Ngài vào Yên Tử tu Phật.
Nối tiếp dòng Thiền tông của Thích Ca Văn, còn có tên khác là (Như Lai Thanh tịnh thiền) Sơ tổ Trúc lâm Trần Nhân Tông đã phát huy tư tưởng của dòng thiền này trên cơ sở thống nhất các phái thiền trước đó mà sau này gọi là phái thiền nhập thế Trúc lâm Yên Tử do Trần Nhân Tông sáng lập.
Trải qua gần 800 năm, dòng thiền tông này lúc ẩn, lúc hiện. Nhưng không hề đứt gãy trên đất “con rồng cháu tiên” ở Việt Nam. Đây là nét đẹp tinh hoa, minh triết của văn hóa Phật giáo Việt Nam mà nhiều thế hệ kế tục truyền thống tốt đẹp này.
Hồi hướng công lao to lớn của Phật hoàng Trần Nhân Tông với dòng thiền này, dưới đây xin giới thiệu chùm thơ viết về Trúc lâm Sơ tổ.
YÊN TỬ
Trước uy linh tìm về dòng tâm thức
Gặp lửa hư vô trong cõi thế siêu hình
Chiều Yên Tử chuông chùa thâu cõi tịnh
Cả ba nghìn thế giới hồi sinh!
BÁT NHÃ TÂM KINH
Trao ngôi vị cho con
Lên Yên Sơn tu Phật
Ngôi vị cao tột!
Lòng phàm ta bỗng nghĩ
Sao Đức vua làm vậy ..?
Thao thức với Tâm kinh Bát nhã: (1)
“Làm vua giúp được trăm họ
Làm Phật cứu độ muôn loài” (2)
Ngài tu Phật phải đâu xa dân nước.
Với Đạo đời Ngài giữ trọn tâm kinh!
TRÚC LÂM ĐẠI SĨ
Trút áo hoàng bào thôi đánh giặc
Làm vua làm Phật đạo song tu
Giặc tan thế trần lòng buông xả
Thanh tịnh Phái thiền đạo Trúc lâm.
TÂM PHẬT
Đến chùa bởi một chữ tâm
Hay đâu Bát nhã (3) uyên thâm đến giờ.
Rêu phong những tưởng phai mờ
Kinh thi còn đó sững sờ ngàn sau!
XUÂN NGHÌN NĂM
XUÂN ĐỐI DIỆN
Ngút ngàn tùng xanh Yên Tử
Nghìn xuân đâu dễ phai mờ
Thẳm sâu Bạch Đằng muôn thủa
Sông núi tự thân vào thơ.
Đối diện hai chiều lịch sử
Cháu con chẳng hổ thẹn mình
Tựa vào khí thiêng sông núi
Hồn thơ hòa sắc bay lên.
Mậu tuất - Nhâm dần (2018 - 2022)
Nguyễn Đức Sinh (Hội văn học Tp. Uông Bí)
Chú thích: (1)Bát nhã tân kinh: Kinh bao hàm của các kinh. (2) Câu nói của Trần Nhân Tông (3) Bát nhã: theo Phật giáo là trí Huệ vô lậu chân như pháp.
