Ai cũng có ước mơ đáng quý và trân trọng với bao niềm hy vọng vô biên để gây dựng niềm tin cho chính mình. Những khó khăn, trở ngại chỉ là thử thách trong cuộc hành trình đến đỉnh cao của niềm vui an lạc và hạnh phúc. Những thất vọng, lo lắng, sợ hãi, bất an, buồn chán luôn đến với người yếu đuối, bạc nhược, phó thác cuộc đời mình cho số phận.
Có lần, sau khi chia sẻ bài pháp thoại ngắn, chúng tôi phát quà cho 200 gia đình nghèo và hết sức khâm phục, quý kính trước tấm lòng nhân ái của một phụ nữ nghèo có 6 đứa con đang chịu đói khát mấy ngày nhưng bà vẫn giúp cho một gia đình hàng xóm vượt qua cái chết trong tầm tay.
Chúng tôi đã đến thăm bà mẹ và 6 đứa con ấy. Chồng bà bị chết trong cơn lũ lụt, nhà cửa, tài sản đều bị cuốn trôi. Cuộc sống của gia đình hiện đang nhờ vào sự giúp đỡ của chính quyền và những tấm lòng hảo tâm thương xót, cả 7 mẹ con cùng sống trong túp lều nhỏ chờ cứu trợ, có lúc mấy đứa trẻ run lên bần bật vì đói khát. Nhìn những khuôn mặt thiếu ăn, hốc hác, xám xịt, làm cho chúng tôi thêm xúc động nghẹn ngào.
Người mẹ vui vẻ nhận phần quà từ tay chúng tôi rồi lặng lẽ chia ra làm hai, một phần để lại ở lều, phần kia bà nhanh chân mang đến cho một gia đình hàng xóm nào đó. Chỉ trong chốc lát, bà quay về với vẻ mặt hớn hở, mãn nguyện nói, “nhà con diễm phúc được thầy và phái đoàn đến tận nơi giúp đỡ; tuy nhiên, trong làng còn nhiều gia đình rất khó khăn chưa được ai giúp, vì vậy con phải san sẻ bớt cho họ chút đỉnh để qua cơn nguy kịch”. Nghe bà nói đến đây, tôi sực nhớ đến câu ca dao:
Bầu ơi thương lấy bí cùng,
Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn.
Đúng là tình làng nghĩa xóm của người Việt Nam tuy đơn sơ nhưng thấm đậm tình người. “Một miếng khi đói bằng một gói khi no”; dù đang thiếu thốn, khó khăn mà vẫn mở lòng san sẻ là điều rất đáng quý trong cuộc đời.
Người có tiền dư, bạc hậu đem ra giúp đỡ người khác là chuyện dễ làm, còn người đang thiếu thốn, khó khăn mà sẵn sàng chia sẻ một nửa của mình cho người khác thì không phải là người tầm thường.
Hành động đó chính là người có tâm Bồ-tát cao thượng. Tuy đơn giản như vậy nhưng không phải người nào cũng làm được. Trong lúc mình đang thiếu thốn, khó khăn, con cái còn đói rách, được quà cứu trợ đáng lẽ mình hưởng trọn vẹn nhưng vẫn chia sẻ một nửa cho người có cùng cảnh ngộ thật sự không phải dễ.
Họ luôn mặc cảm, tự ti, chờ sự trợ giúp của thần linh hay đấng quyền năng nào đó để rồi suốt đời sống trong hiềm hận, khổ đau. Họ không biết rằng, mọi sự nên hư, thành bại trong cuộc đời đều do chính mình tạo ra, không ai có quyền sắp đặt hay định đoạt cuộc sống của mình.
Người không đủ niềm tin sẽ tuyệt vọng, trốn chạy cuộc đời bằng cách quyên sinh; bởi họ than oán, trách móc số phận để rồi chịu gục ngã trong những cơn giông tố cuộc đời.
Trong đêm tối của vô minh, chúng ta hãy thắp sáng ngọn đuốc trí tuệ để vượt qua những khó khăn, bế tắc, đừng để cuộc sống trôi qua một cách vô ích. Ta không mãi đắm chìm trong quá khứ và thất vọng ở tương lai mà phải sống trọn vẹn ngay tại đây và bây giờ bằng tất cả tấm lòng chân thật với nhiệt huyết làm mới cuộc đời.
Mọi việc sẽ không có ý nghĩa và giá trị khi ta chấp nhận có số phận an bài, buông xuôi cuộc sống theo dòng đời nghiệt ngã. Ai cũng có thể làm mới chính mình bằng sự quyết tâm, dũng cảm, ý chí thì mới có thể biến ước mơ của mình thành sự thật.
Người phụ nữ vừa kể ở trên thật đáng để cho chúng ta tôn kính và khâm phục trước tấm lòng bao dung đầy tình nghĩa, sẵn lòng chia sẻ với người trong lúc mình đang rất thiếu thốn, khó khăn. Chúng ta phải học ở người phụ nữ ấy sự hy sinh cao cả, biết chia sẻ một cách chân thành, không vì mình mà bỏ qua việc làm tốt để cứu người.
Khác với hành động của bà Thanh Đề trong thời đức Phật còn tại thế, khi bà nhận được bát cơm của tôn giả Mục-kiền-liên, bà che bát cơm để bốc ăn vì sợ người khác nhìn thấy đến xin. Nghiệt ngã thay, bà vừa bốc cơm đưa vào miệng thì cơm bỗng nhiên hóa thành lửa, không thể ăn được. Đó là quả báo từ lòng tham lam, ích kỷ, thói quen xấu của bà đã huân tập từ nhiều đời, nhiều kiếp nên bà phải chịu như vậy.
So sánh giữa hai mẫu chuyện xưa và nay để mỗi người chúng ta ý thức trách nhiệm, bổn phận của đời sống con người qua lời Phật dạy. Sự sống trên thế gian này từ con người cho đến muôn loài, muôn vật đều phải cưu mang, nương tựa lẫn nhau, không có cái gì tách rời nhau mà có thể tồn tại và phát triển được. Đạo Phât dạy chúng ta phải biết thương yêu, cảm thông và chia sẻ với nhau trên tinh thần vô ngã, vị tha.
Chúng ta đừng tự hạ thấp giá trị bản thân mình mà phải so sánh với người cao thượng, với bậc vĩ nhân hay nhà đạo đức suốt đời vì lợi ích tha nhân; đừng bao giờ nản lòng, thất chí khi ta còn có thể làm được điều gì đó cho đến khi mọi thứ thật sự chấm dứt, không còn hoạt động được nữa. Ta không nên quá sợ sệt, lo lắng về tương lai mà ngay trong giờ phút hiện tại ta phải bình tĩnh, sáng suốt trước mọi vấn đề.
Mấy ai trong cuộc đời này không từng nếm trải mùi vị của đau khổ? Khổ đau và hạnh phúc luôn song hành bên nhau, nếu ta biết nắm lấy hạnh phúc thì khổ đau không có mặt. Hãy cố gắng học hỏi và hành trì theo lời Phật dạy, ta sẽ thành công; đừng sợ phải đối mặt với khó khăn, nghịch cảnh và những điều không được hài lòng, như ý, nó như để thử thách ta rèn luyện ý chí, sức chịu đựng thêm vững vàng để trưởng thành hơn. “Sau cơn mưa trời lại sáng”, bóng tối sẽ bị xua tan khi trời quang, mưa tạnh.
Qua nhiều chuyến đi từ thiện vùng sâu, vùng xa, chúng tôi được chứng kiến mắt thấy, tai nghe nhiều sự hy sinh cao thượng để giúp người, cứu đời. Ấn tượng nhất là nghĩa cử cao đẹp của người phụ nữ nghèo chồng chết trong cơn lũ lụt để lại 6 con thơ dại, đói khát nhiều ngày nhưng vẫn không ngần ngại chia sớt nửa phần quà ít ỏi của mình cho người đồng cảnh ngộ.
Người sẵn lòng giúp người hoạn nạn, khó khăn trong khi hoàn cảnh của mình cũng khó khăn, thiếu thốn là người tốt thực sự. Người tốt thì trong hoàn cảnh nào đi nữa cũng sẵn sàng chia sẻ, giúp đỡ cho người hoạn nạn, khốn khổ như mình.
Bồ-tát Quán Thế Âm luôn hiện thân trong mọi trường hợp để tùy duyên giúp đỡ, cứu khổ cho người. Đã làm người trong trời đất, ai không một lần lầm lỗi, vấp ngã, khổ đau, chúng ta đừng nên mặc cảm tự ti, phó mặc cuộc sống cho số phận an bài mà vô tình giết chết quãng đời còn lại. Hãy tự mình đứng dậy sau khi vấp ngã, biết mình có lỗi thì cố tâm sám hối làm mới lại chính mình. Biết sai thì ta sửa sai, bậc Thánh hiền vẫn còn sai sót huống hồ chúng ta là những phàm phu tục tử thì làm sao không lầm lỗi.
Điều quan trọng là ta có dám buông bỏ các thói quen không tốt để làm mới cuộc đời hay không? Xin thưa, nếu vững lòng tin vào khả năng của mình, không có gì không thể làm được, chỉ sợ ta không can đảm, thiếu nghị lực, chán nản hay thối chí bỏ cuộc nửa chừng mà thôi.
