NI TRƯỞNG THÍCH DIỆU TÂM
( 1938 - 2017 )
- Phó trưởng Ban Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam thành phố Hải Phòng.
- Phó hiệu trưởng trường Trung cao đẳng Phật học Hải Phòng
- Nguyên Chánh đại diện Phật giáo huyện An Hải ( Nay là huyện An Dương).
- Nguyên Ủy viên Ban chấp hành Hội từ thiện thành phố Hải Phòng.
- Nguyên đại biểu HĐND – UB MTTQVN xã Vĩnh Niệm ( Nay là phường Vĩnh Niệm), quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng.
- Trụ trì chùa Hải Ninh, phường Vĩnh Niệm, quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng.
TIỂU SỬ
NI TRƯỞNG THÍCH DIỆU TÂM (1938 – 2017)
I. THÂN THẾ - GIA TỘC:
Ni trưởng Thích Diệu Tâm, Pháp danh Chúc Tâm, Pháp tự Giác Hạnh, Pháp hiệu Nguyệt Thiên, thế danh Trần Thị Tâm sinh năm Mậu Dần 1938 tại làng Trà Trung, Tổng Trà Lũ, Phủ Xuân Trường, tỉnh Nam Định trong một gia đình nhà Nho gia cao quý kính tin Phật Pháp nhiều đời, nơi phát tích nổi tiếng của Hệ phái Lâm Tế Linh Quang Phật giáo Trà Lũ Trung, do Tổ Phổ Liên sáng lập thời Hậu Lê. Người sinh trưởng trong dòng họ 4 đời đều có người xuất gia theo Phật. Thân phụ của Người là Cụ ông Trần Đức Kỹ cũng xuất gia tại Tổ Đình Linh Quang Trà Lũ Trung, pháp danh là Thích Chân Thường hiệu Bản Như. Thân mẫu là cụ bà Ưu Bà Di Phạm Thị Êm hiệu Diệu Hòa. Hai cụ sinh hạ được 3 người con: hai gái, một trai. Ngay từ thiếu thời Người đã có duyên lành thường theo Bà nội lên chùa làng lễ Phật, nghe kinh, nhờ đó mà thiện tâm Bồ Đề sớm khoe sắc, khai hương.
II. THỜI KỲ XUẤT GIA TU HỌC
Do túc nhân sẵn trồng từ trước nên Người đã sớm giác ngộ
“ Thân như bóng chớp chiều tà
Cỏ xuân tươi tốt thu qua rụng rời”
Năm Tân Mão 1951 được phép của song thân, Người chính thức cắt ái từ thân phát túc siêu phương, xuất gia tu học tại chùa Vạn Linh ngay quê hương bản quán ở độ tuổi trăng tròn ( 15) tràn đầy lý tưởng ước mơ cao đẹp. Kể từ đây trang sử cuộc đời của Người rộng mở.
“ Thân hữu lậu sinh thời pháp quý
Cảnh vô thường biến dị hợp ly
Tủi mình hổ phận nữ nhi
Xả thân cầu đạo quyết đi tìm thầy
Thân chẳng quản tháng ngày vất vả
Chí những mong đạo cả nhiệm mầu
Ơn thầy nghĩa bạn cao sâu
Tấm thân bồ liễu dãi dầu gió sương…”
Năm Nhâm Thìn 1952 Người đến chùa Vọng Cung tỉnh Nam Định xin tu học Phật Pháp, thời gian này Tổ Tuệ Tạng trực tiếp giảng dạy, do nhân duyên ấy Người được gặp Sư tổ Thích Tịnh Nguyệt thuộc Thiền phái Lâm Tế Chúc Thánh Sơn môn Đông Hưng đời thứ 43 cũng học Luật Tạng tại đây. Sau nhiều lần tác bạch Người được Sư Tổ tiếp nhận làm đệ tử, từ đây Người chính thức có thầy minh sư dẫn dắt. Chỉ sau 1 thời gian ngắn Người được đăng đàn truyền thụ nhưng cũng gặp rất nhiều khó khan, gian nan vất vả bởi hoàn cảnh Đất nước bấy giờ bị thực dân Pháp xâm lược gây lên bao cảnh tang tóc đau thương đói nghèo.
Năm Quý Tỵ 1953 Người theo thầy Tổ lên Hà nội tu học tại chùa Vân Hồ. Năm Giáp Ngọ 1954 chuyển về chùa Linh Đường tham gia lao động tăng gia sản xuất cày cấy để sinh sống. Đến năm Đinh Dậu 1957 theo Sư tổ về chùa Quảng Luận, Kiến An, Hải phòng sống bằng nghề nông nghiệp. Vốn bản tính cần cù, Người thông minh, siêng năng học tập, ngoài công việc chấp tác phụng Phật sự sư, Người dốc lòng vào học tập giáo lý, sớm khuya đèn sách kinh sử dùi mài với tâm niệm “ Phúc tuệ mong tròn Thích Tử vô đa hạ nhật, Từ bi muốn đủ Thánh nhân tấc bóng thốn âm”. Nhờ thiện nhân ấy mà năm 20 tuổi, Người được Sư Tổ cho phép cầu Tăng đăng đàn thụ giới Tỷ Kheo Ny vào năm Mậu Tuất 1958 tại chùa Đức Viên - Hà Nội với trọng trách “ Thượng cầu Phật đạo hạ hóa chúng sinh”. Từ đó Người được dự vào hàng Tăng Bảo, càng kiên tâm chuyên nhất tu trì Tam vộ lậu học, giữ gìn uy nghi tế hạnh, thâm tín Tam Bảo và Định luật nhân quả. Mặc dù thời cuộc biến đổi bãi bể nương dâu, nhưng tâm Bồ Đề của Người không hề thoái thất. Năm 1960, Người cùng Sư Tổ xin về trú ngụ tại chùa Phổ Chiếu sống cuộc sống an bần lạc đạo, đan len để có kinh phí sinh hoạt hàng ngày. Năm Giáp Thìn 1964 Sư Tổ được Hội Đồng Thiện thành phố Hải Phòng mời về trụ trì chùa Đồng Thiện ( Hải Ninh) thuộc xã Vĩnh Niệm, huyện An Hải, Người lại theo hầu Sư Tổ tu học tại nơi đây. Suốt thời gian làm đệ tử, phụng Phật sự sư, Người siêng năng cần mẫn vượt lên chính mình được Thầy yêu bạn quý sống khắc kỷ nghiêm thân nâu sồng thanh đạm, nhưng vẫn toát lên hương vị giải thoát.
Xuề xòa mà vẫn thanh cao
Nâu sồng mà vẫn ngọt ngào mùi hương
III. THỜI KỲ HOẰNG ĐẠO
Năm Ất Mão 1975, sau khi Đất nước đã hoàn toàn độc lập, non sông đã liền một dải. Nhận thấy đệ tử đã trưởng thành có thể gánh vác được các công tác Phật sự, Sư Tổ Tịnh Nguyệt quyết định trở về miền Nam giao quyền trụ trì chùa Hải Ninh lại cho Người, được Giáo hội thống nhất Hải phòng chấp thuận từ đó đến nay.
Đối với công tác của Giáo hội: Năm 1981 tại Đại hội Phật giáo Hải Phòng lần thứ nhất Người được suy cử vào Ban Trị sự, là Ủy viên Thường trực, giữ chức vụ Chánh Thư ký và làm Chánh đại diện Phật giáo huyện An Hải. Từ năm 1987 đến năm 2002 là Ủy viên Thường trực Ban Trị sự, phụ trách tài chính. Từ năm 2007 làm Phó Trưởng Ban Trị sự đặc trách Ni chúng kiêm Trưởng ban Hướng dẫn Cư sĩ Phật tử. Từ năm 2012 đến nay làm Phó Trưởng ban Trị sự. Với công tác giáo dục Tăng Ny, là một Tăng sỹ tinh thông giới luật có uy tín lớn trong Tăng Đoàn Giáo hội, Người tham gia đầy đủ các khóa hạ thường niên, tham gia Ban Duy Na quản lý giữ gìn kỷ cương tăng chúng trong nhiều khóa, đồng thời làm Giới truyền thụ pháp giới cho hàng trăm giới tử. Ngoài ra, Người còn tham gia giảng dạy trường Trung cấp Phật học ngay từ khóa I (1987) giữ chức vụ Phó hiệu trưởng phụ trách bộ môn Sa Di Luật, soạn dịch bộ Sa Di Luật và Tỷ Khiêu Ny giới kinh ra tiếng Việt theo ngôn ngữ miền Bắc để Ni chúng dễ học tập. Bên cạnh đó, Người chú trọng tới việc tiếp độ người xuất gia thiệu long thánh chủng; Người đã súc dưỡng được 14 đệ tử đến nay tất cả đã trưởng thành đều là những người có hạnh kiểm tốt có trình độ Phật Pháp và thế học từ Trung cấp đến Cử nhân, hiện trụ trì làm Phật sự tại các chùa trên địa bàn thành phố Hải Phòng và có 11 vị Pháp tôn đang tu học tại trường Trung cấp Phập học và Học viện Phật giáo Việt Nam. Năm 2007 tại Đại hội Phật giáo toàn quốc, Người đước tấn phong Giáo phẩm Ni trưởng, hàng Giáo phẩm cao nhất của Ni chúng do Tăng Đoàn quy định. Đồng thời là thành viên trong Đoàn đại biểu Phật giáo thành phố Hải Phòng tham dự các kỳ Đại hội Đại biểu Phật giáo toàn quốc tại Hà Nội.
Đối với công tác trùng tu, tôn tạo chùa cảnh. Người đã có công đức lớn, đi đầu trong Phật sự này. Cụ thể là kể từ năm 1981 Người không những trụ trì chùa Hải Ninh mà còn kiêm nhiệm trụ trì các chùa như Sùng Hưng An Trì, Văn Tra, Sâm Đông, Phổ Tuệ, Mỹ Tranh, Tràng Duệ,… Người đã cùng với Phật tử và nhân dân địa phương trùng tu tôn tạo khang trang tố hảo với kinh phí xây dựng ở mỗi chùa hàng trăm triệu đồng; Sau này mới giao lại cho các đệ tử kế nhiệm. Với trách nhiệm trụ trì chùa Hải Ninh Người đã dốc hết tâm trí vật lực xây dựng từ năm 1990 đến năm 2005 thì hoàn thành gồm các hạng mục: Tòa Tam Bảo, Nhà Tổ, Nhà Mẫu, Nhà Khách, Nhà Vong, Giảng đường, Vườn Tháp, Tam Quan, Hồ sen, tượng phật A Di Đà, cổng chính và một số công trình khác, tổng kinh phí gần 20 tỷ đồng lúc bấy giờ, làm cho cảnh giới ngày một nghiêm trang tố hảo góp phần giữ gìn và phát triển văn hóa Phật giáo và dân tộc, công đức của Người thật là to lớn
Công ai đổ xuống đất này
Để cho Đạo Pháp ngày ngày đơm hoa
Với hạnh nguyện hoằng dương chính pháp, lợi lạc quần sinh. Người thường xuyên thuyết giảng Phật Pháp, tổ chức các khóa tu cho Tín đồ Phật tử vào những ngày Lễ Trưởng tịnh, Trai nhật và các ngày lễ lớn như Thượng Nguyên, Phật Đản, Vu Lan, ngày Vía Đức Phật A Di Đà, Đức Phật Thành Đạo. Các ngày Khánh Đản Bồ Tát Quan Âm, Văn Thù. Đặc biệt là hướng dẫn phương pháp niệm Phật cầu vãng sinh tịnh độ, đồng thời in kinh sách băng đĩa giảng pháp của các bậc Tôn Đức tặng cho Phật tử và nhân dân giúp mọi người hiểu rõ lời dạy của Đức Phật “ Bỏ ác làm lành, phát huy chính tín”, bài trừ các tệ nạn xã hội, hủ tục mê tín dị đoan, sống làm việc theo chính pháp, chấp hành nghiêm chỉnh chủ trương chính sách pháp luật của Nhà nước, xây dựng gia đình hạnh phúc, Đất nước thanh bình thịnh trị, thế giới hòa bình an lạc.
IV. THAM GIA CÔNG TÁC XÃ HỘI
Là một Tu sỹ Phật giáo yêu nước, thấm nhuần lời dạy của Chư Tổ: “Phật Pháp tại thế gian, bất ly thế gian giác”, “ Phục vụ chúng sinh là cúng Dàng Chư Phật”. Người đã tích cực tham gia công tác xã hội, là Đại biểu Hội đồng nhân dân và Ủy ban Mặt trận Tổ quốc phường Vĩnh Niệm nhiều khóa và là Ủy viên Ban Chấp hành Hội Từ thiện thành phố khóa I, hết mình trong công việc xây dựng khối đại đoàn kết toàn dân. Đặc biệt là tham gia phong trào an sinh xã hội, đóng góp các quỹ như: Xóa đói giảm nghèo, Khuyến học, Chăm sóc tuổi già, An ninh quốc phòng, Bảo trợ người tàn tật trẻ mồ côi, Người nhiễm chất độc da cam, ủng hộ đồng bào thiên tai bão lụt, tặng nhà tình nghĩa, trợ cấp cho những hộ nghèo. Kinh phí mỗi năm lên tới hàng trăm triệu đồng góp phần làm vơi đi những khó khăn chung của cộng đồng xã hội. Do có công lao đóng góp to lớn đối với Đạo pháp – Dân tộc của Người. Hội đồng trị sự Trung ương Giáo hội Phật giáo Việt Nam – Ban trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam thành phố Hải Phòng đã tặng nhiều Bằng khen, Bằng tuyên dương công đức.
- Thủ tướng Chính phủ nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam đã trao Bằng khen năm 2012
- Huy chương vì sự nghiệp Đại đoàn kết toàn dân
- Huy chương vì sự nghiệp Chữ thập đỏ Việt Nam và nhiều Bằng khen của Chủ tịch UBND thành phố và các phần thưởng cao quý khác
V. THỜI KỲ LÂM BỆNH VÀ VIÊN TỊCH
Từ năm 2012 trở đi sức khỏe của Người ngày một mòn mỏi yếu dần theo thời gian năm tháng như cây khô cằn cỗi nhựa kém dần, nhưng Người vẫn an nhiên tự tại tinh tiến không ngừng chăm lo công tác Phật sự của Giáo hội và trụ xứ. Tuy nhiên trong những ngày cuối tháng 12 năm Bính Thân, Người phát bệnh trầm trọng. Trong suốt 2 tháng mặc dù được sự quan tâm của các cấp Giáo hội cùng các Đệ tử, Pháp quyến, Thân quyến, Tập thể Y bác Sỹ Bệnh viện 108 và Bệnh viện Việt Nhật – Bạch Mai Hà Nội tận tình chăm sóc cứu chữa. Những tưởng Người còn trường thọ cùng Tăng Đoàn và toàn dân, chung tay xây dựng Giáo hội trang nghiêm, Đất nước hòa bình thịnh trị. Nào ngờ đâu vô thường ấp tới Người đã thu thần thị tịch vào hồi 3h15phút sáng ngày 02 tháng 03 năm 2017 nhằm ngày 5 tháng 2 năm Đinh Dậu tại chùa Hải Ninh, Phường Vĩnh Niệm, quận Lê Chân, thành phố Hải Phòng. Trụ thế 80 năm, hạ lạp 45 năm.
Thế là: Người đã ra đi trở về quê hương an dưỡng thảnh thơi, như lời Cổ Đức dạy:
Quảy dép về Tây chốn nghỉ ngơi
Hạc vàng tung cánh khắp phương trời
Đường sinh nẻo tử từ đây hết
Bóng nhạn đâu còn in nước trong
Cả cuộc đời 80 mùa sen nở Ni trưởng đã cống hiến trọn đời cho Đạo pháp và dân tộc. Cuộc đời hành đạo và hóa duyên của Người thật là bình dị, chân tu chân chứng, thực học, nghiêm trì thi la tịnh giới, xứng danh “ Ái đạo gia phong” luôn luôn khêu đèn trí tuệ Văn Thù, thực hiện hạnh nguyện Phổ Hiền Bồ Tát, sống tốt đời đẹp đạo. Đức hạnh và công đức của Người sẽ sống mãi trong lòng Tăng Ni Phật tử Giáo hội Phật giáo Việt Nam và thành phố Hải Phòng.
Nam mô Chân Tâm Bảo Tháp Ma Ha Tỳ Kheo Ny Bồ Tát Giới Thích Diệu Tâm, Pháp danh Chúc Tâm, Pháp tự Giác Hạnh, Pháp hiệu Nguyệt Thiên Thiền Tọa Hạ.
