Trưởng lão Hoà thượng Chủ tịch HĐTS GHPGVN đảnh lễ khánh tuế Trưởng lão Hoà thượng Thích Hiển Tu, Phó Pháp chủ Hội đồng Chứng minh, thọ 101 tuổi. Ảnh: Đăng Huy
Trước khi trả lời vào câu hỏi, xin khẳng định thêm về việc lễ lạy trong đạo Phật để một số bạn Phật tử không nhầm lẫn.
Lễ lạy Tam bảo (Phật - Pháp -Tăng) là một nghi thức, một phương pháp tu hành đặc thù của Phật giáo. Ngoài việc thể hiện sự tôn kính với Tam bảo, việc lễ lạy phủ phục (5 vóc gieo sát xuống đất) còn trừ đi tâm ngã mạn, giúp khí huyết lưu thông, nâng cao sức khỏe thể chất và tinh thần.
Ngoài các buổi hành lễ bái sám, các dịp lễ trọng có sự hiện diện của chư Tăng, chúng tôi luôn hành lễ phủ phục.
Ngoài ra, việc Chư tăng lễ lạy nhau, Phật tử lễ lạy chư tăng được thực hiện thường xuyên qua nghi thức tác bạch cúng dường trai tăng và các nghi thức cầu thỉnh quan trọng khác.
Tuy nhiên, để tôn kính Phật và để tránh lạm dụng việc lễ lạy, thông thường các chùa thường thiết lập một hương án có tôn tượng Phật phía trước dãy ghế ngồi của chư tăng, để khi Phật tử ra bái lạy Chư tăng thì lúc lạy xuống đã có Phật “nhận thay” lễ ấy.
Các Tổ dạy, làm như vậy để tránh tổn phước cho các vị tăng trẻ, hạ lạp nhỏ, tu hành chưa bao lâu.
Còn thường ngày, Phật tử đến chùa chỉ cần chắp tay hơi cúi đầu chào qúy vị tăng ni kèm theo câu niệm mô Phật hay A Di Đà Phật là đủ.
Chỉ khi vào Chính điện lễ Phật thì mới lễ đứng, lễ quỳ hoặc lễ phủ phục. Có 7 cách lễ Phật để Tăng ni, Phật tử soi vào đó mà hiểu tâm mình.
Thông thường khi hành lễ phủ phục trước Chính điện, chúng tôi thường quán tưởng đang hành lễ với 10 phương chư Phật, chư Bồ tát chư Hiền Thánh tăng. Khi hành lễ chư tăng, chúng tôi cũng quán tưởng đang lễ lạy 10 phương tăng. Quán tưởng như vậy giúp trử tâm ngã mạn, tăng trưởng công đức tu hành.
Trở lại với câu hỏi của một số bạn rằng Phật tử có nên qùy lạy chư tăng hay không, điều này còn phụ thuộc vào từng hoàn cảnh cụ thể như đã nói ở trên.
Tuy nhiên, trong kinh Tăng nhất A hàm, phẩm Tà tư, Đức Phật cũng nói rất rõ như sau:
“Có năm lúc không nên lễ người. Thế nào là năm? Nếu ở nơi tháp không nên làm lễ, ở trong đại chúng không nên làm lễ, ở đường đi không nên làm lễ, đau bệnh nằm trên giường không nên làm lễ, lúc ăn uống không nên làm lễ”.
Theo như những gì Đức Phật dạy, việc Chư tăng để Phật tử qùy lạy mình trên đường đi cùng với rất nhiều cư sĩ đi theo sau là việc không nên làm, nếu không muốn nói là đang lạm dụng việc lễ lạy. Việc làm trên nếu không ý thức rõ sẽ tự mình làm tổn giảm phước báo tu hành.
