Nhà Phật quan niệm thế nào về tiền lì xì Tết?

Bao lì xì Việt có được người Việt ủng hộ?

Văn hóa từ chiếc bao lì xì

Mạn đàm về chiếc bao lì xì và bàn tay của thiền sư Ma Tuyến

Tiền 2USD in hình Quốc hoa Việt Nam. Ảnh: L.M

Tờ 2 USD in hình Quốc hoa Việt Nam gây sốt

Chỉ sau một click chuột trên mạng Internet, hàng nghìn trang web đổi tiền, bán tiền độc để lì xì Tết Nguyên đán xuất hiện. Từ tiền lẻ, tiền chẵn, tiền nội, tiền ngoại đều được rao bán với giá từ vài chục nghìn đến vài ba triệu đồng/tờ.

Trong vai một người đặt mua tiền lì xì với số lượng lớn, chúng tôi được nhân viên của một trang web chuyên kinh doanh tiền lì xì độc hướng dẫn tận tình. “Người Việt mình coi trọng tứ linh thú (Long - Lân - Quy - Phụng). Đây là biểu tượng cho quyền lực, may mắn, sức khỏe, sắc đẹp và sự vĩnh cửu. Vì thế bên em đã săn tìm nhiều tờ tiền trên thế giới có in hình tứ linh để ghép thành bộ”. Theo lời của nhân viên “shop tiền” này, “Long” là đồng 1 Nguitrum của Buhtan. “Lân” là đồng  10 Kyat của Myanmar. “Quy” là đồng 2 Reals của Brazil và “Phụng” là đồng 5 Nguitrum của Buhtan. “Chị dùng bộ tiền này để lì xì thì tuyệt vời vì hóa giải điềm hung, chiêu mộ hiền tài. Hiện giá cả của mỗi bộ tiền này trên thị trường được báo 200.000 đồng/bộ nhưng em lấy rẻ chỉ 170.000 đồng/bộ. Nếu chị lấy nhiều, em sẽ “lì xì” thêm cho chị đồng tiền 500 đồng có in hình con khỉ của Indonesia. Nhưng chị báo sớm vì bộ này phải kiếm từ đồng tiền của nhiều nước nên rất khó”, nhân viên này cho biết.

Ngoài bộ Long – Lân – Quy - Phụng, tờ 2 USD mạ vàng cũng được giới trẻ săn tìm. Một tờ 2 USD của Mỹ có giá trị thực tế hơn 200.000 đồng/tờ nhưng tờ 2 USD in hình Quốc hoa Việt Nam hoặc tờ 2 USD in hình khỉ có mạ vàng để lì xì nhân dịp Tết Bính Thân đang được rao bán trên mạng với giá từ 440.000 - 500.000 đồng/tờ (gấp đôi giá trị thực). “Chị yên tâm, vàng này là vàng 24k. Nếu chị mua vài tờ thì hiện em còn nhưng nếu mua số lượng lớn thì phải mấy hôm nữa mới có. Nếu lấy nhiều, em bán rẻ, 420.000 đồng/tờ  thôi”, nam chủ shop cho hay. Ngoài ra, theo tìm hiểu của PV, các loại tiền lẻ sưu tầm từ các nước cũng được bán với giá đắt đỏ. Đồng 500 rupiah có in hình con khỉ của Indonesia đang được bán với giá 25.000 đồng/tờ, đồng 5.000 Colon của Costa Rica (giá 650.000 đồng). Mức này cao hơn từ 2,5 đến 30 lần mệnh giá của đồng tiền, dù đã được nhiều cửa hàng đặt khuyến mại. Riêng đồng tiền xu Úc mặt trước in hình nữ hoàng Elizabeth II, mặt sau in hình chú khỉ và trái đào tiên, tất cả đều được mạ vàng óng ánh, được các cửa hàng rao bán với giá 450.000 đồng/cặp, bán lẻ mỗi xu khoảng 300.000 đồng/xu.

Tục lì xì đang bị biến tướng

Bộ tiền Tứ linh.

Theo Đại đức Thích Tâm Kiên, Trụ trì Chùa Diên Hựu - Một Cột (Hà Nội), phong tục lì xì Tết hàng năm để lấy may được du nhập từ Trung Quốc vào Việt Nam. Nó bắt nguồn từ các lễ thượng thọ, người ta lì xì để tỏ lòng tôn kính hoặc người bề trên lì xì cho người dưới để ban thưởng cho sự may mắn trong năm. Màu đỏ là màu sinh khí, luôn mang đến sự may mắn nên phong bao lì xì lúc nào cũng là màu đỏ. Tuy nhiên, thời  nay, việc lì xì này đã bị biến tướng bằng các màu sắc và nhiều hình thức. Người ta tặng nhau đồng xu ngoại, tặng nhau tờ 2 USD Mỹ... Và đặc biệt, việc “lì xì” này cũng đang bị nhiều người biến tướng theo nhiều cách không đúng ý nghĩa tốt đẹp ban đầu như: Cấp dưới đi “lì xì” Tết cấp trên....

“Bản chất của việc lì xì là thể hiện lòng yêu quý, tốt đẹp và mong muốn mang may mắn đến với người khác nếu vẫn giữ được nét đẹp của phong tục lì xì. Tuy nhiên, có người còn lì xì cả bộ tiền Long - Lân - Quy - Phụng, rồi tiền mạ vàng... Tôi thấy, không nhất thiết phải cầu kì đến vậy. Theo đạo Phật luôn có luật nhân - quả. Nếu làm tốt ắt sẽ có kết quả tốt nhưng nếu làm điều ác, cho dù lì xì nhiều tiền thì việc lì xì cũng không thể mang may mắn đến cho người ác”, Đại đức Thích Tâm Kiên cho biết.

Đổi tiền lẻ công khai bất chấp luật cấm

Mặc dù đã có lệnh cấm nhưng dịch vụ đổi tiền lẻ, bán tiền lẻ ăn chênh lệch qua mạng ngày càng rầm rộ hơn. Các dịch vụ đổi này được giao dịch công khai qua mạng bằng các địa chỉ và số điện thoại để puplic. Khi chúng tôi tỏ ý có nhu cầu đổi số lượng lớn tiền 10.000 đồng giấy cotton để lì xì năm mới, một cửa hàng chuyên đổi tiền có trụ sở ở TP Hồ Chí Minh cho biết, nếu đổi 1 triệu thì cửa hàng sẽ thu về 1,1 triệu đồng. Các loại tiền cotton mệnh giá khác cũng được đổi với tỉ giá chênh lệch tương tự. “Dịch vụ đổi tiền lẻ bị cấm mà vẫn mua bán công khai”?, chúng tôi thắc mắc. “Đổi nhiều mới sợ chứ đổi ít ít thế này không sao. Nếu chị muốn đổi bao nhiêu, cứ gọi điện trước để em chuẩn bị vì năm ngoái đồng 2USD in hình dê của Mỹ bị “cháy” hàng. Năm nay, đồng USD in hình Quốc hoa cũng đang rất hot. Tuy nhiên do đồng tiền này khá mới nên bọn em chỉ nhập dè dặt”, nhân viên cửa hàng này cho biết.

Lương Mỹ/Báo Gia đình & Xã hội