Vì vậy, vụ việc “Tượng Phật lạ xuất hiện trong ngôi chùa cổ” đầu năm này cũng không làm người viết chú ý cho mấy, vì ngay từ hình ảnh đầu tiên, người có chút am tường cũng dễ nhận ra đó chỉ là cách trần thiết cho tháng cúng đèn Dược Sư, chỉ mang tính chất tạm thời, thay vì một tháp đèn Dược Sư với hàng trăm ngọn đèn dầu .
Thiết nghĩ, với một ngôi chùa thuộc diện di tích, nếu không có hành vi xâm hại hay phá hoại và trùng tu không quy tắc thì hãy để vị trụ trì có chút quyền hạn hóa đạo theo cách riêng của mình nhằm thu phục cộng đồng và an dân, xã hội. Không nên quá câu nệ cứng nhắc khi cho rằng thiết lập bàn thờ dù tạm thời cũng sai luật như trường hợp chùa Bà Đá này. Hóa đạo và hành đạo tuy cũng tuân thủ theo đúng pháp môn, tông môn và luật nghi, nhưng cách vận hành thì đa dạng, mỗi vị mỗi cách tùy nghi mình trú xứ. Có lẻ Đại Đức Thích Chiếu Tuệ không sai nhưng sai ở chổ là đã vận dụng cách hóa đạo không đúng nơi và không có tư duy tùy thuận hợp lẽ chăng ?
Ở đây, sự việc đã bị giới truyền thông đẩy lên cao quá mức, cho rằng “Nhiều người sốc khi thấy ở ngôi chùa nghìn tuổi ở Hà Nội khởi lập từ thời Lý Thánh Tông xuất hiện một bức tượng rất mới chình ình (tôi nhấn mạnh – DKT) trên một ban thờ mới lập. Không phải là người có kiến thức thức rộng về tượng Phật cũng dễ nhận thấy bức tượng này không hề thuần Việt. Đáng tiếc là chuyện tượng Phật copy tứ tung, tượng mới xuất hiện nhan nhản ở các đền chùa hiện nay và người ta coi đó là đẹp…”. Đó cũng là câu hỏi đặt ra với ông Nguyễn Đình Thành, người được giới thiệu đã tốt nghiệp thạc sỹ quản trị văn hóa đại học Paris Dauphine (Paris) Cộng Hòa Pháp, có câu thòng sau là “Anh thấy chuyện này có bất thường không?”.(“Tượng Phật “lạ”rõ ràng là chuyện bất thường - Hạnh Phương - VietnamNet).nguoiphattu.com
Từ câu hỏi đó, ông Nguyễn Đình Thành đã trả lời có phần chệch hướng rằng “Rõ ràng đây là chuyện bất bình thường nhưng đã xảy ra ở quá nhiều nơi, từ nhiều năm nay nên không còn gì lạ nữa. Tôi thậm chí đã thấy trên một hòn giã sơn ở một ngôi chùa đông đúc nội thành Hà Nội, người ta bày tượng phật (không có chữ Hoa - DKT) bà cùng thủy thủ mặt trăng. Đây thật sự là một chuyện buồn…” Và rồi ông Nguyễn Đình Thành không ngại ngần đánh giá mà theo tôi là đáng lưu ý nhất trong câu trả lời này rằng “Đáng lẽ với biết bao năm tu tập, thậm chi nhiều vị sư còn có trình độ đại học phật (không có chữ Hoa - DKT) giáo, họ đã có thể can thiệp để chuyện này không thể xảy ra”.
Bài báo không chỉ dừng lại bấy nhiêu đó mà còn đi xa hơn, cao hơn, quan tâm và lo lắng cho vận hạn Phật giáo VN trước nạn Phật ngoại xâm lấn. Tác giả bài báo lo lắng rằng “Không chỉ có tượng Phật, nhiều đền chùa hiện nay xuất hiện tràn ngập sư tử đá Trung Quốc, người ta thờ, cúng mà không biết mình đang thờ, cúng những thứ ngoại lai, đi ngược đạo Phật tương tự như chuyện nhét tiền vào tay tượng Phật tại các chùa vẫn xuất hiện tràn lan vào mùa lễ hội. Những hiện tượng như vậy có phài xuất phát từ việc thiếu hiểu biết, thiếu văn hóa mà ra?”
Ông Nguyễn Đình Thành trả lời “Rõ ràng là sự phát triển kinh tế, xã hội trong những thập kỷ qua không đồng nghĩa với việc nâng cao một cách tự nhiên hiểu biết của người dân, phật tử và của các nhà tu tập. Tôi nghĩ đã đến lúc Giáo hội Phật giáo VN lên tiếng chính thức trên hững kênh truyền thông lớn: ở bên ngoài, có tác động đến đông đảo phật tử, ở bên trong, tác động đến các vị chức sắc tôn giáo .Một bộ quy tắc chuẩn về trang trí, bài trí trong các nơi thờ cúng là điều cần thiết…”
Với cách đặt câu hỏi thiếu tôn trọng-nếu không muốn nói là trịch thượng như thế, thử hỏi người đọc sẽ nhìn sự việc theo chiều hướng nào nếu không là tiêu cực, gây nhiều khó khăn cho công việc hoằng hóa của chư tăng sau này. Thí dụ nhỏ; tác giả bài báo cho rằng “Lịch sử Phật giáo Việt nam có đến hơn 2000 năm với vô vàn bức tượng Phật đẹp, trong khi đó người ta lại đang chấp nhận thời cúng những bức tượng mới ngoại lai…” thì có lẽ các nhà tu hành cũng phài đến xin cho được một trong những mẫu tượng Phật đẹp ấy mà tác giả bài báo thấy ra để làm chuẩn thờ cúng cho PGVN.
Riêng câu trả lời của ông Nguyễn Đình Thành, đúng là các vị xuất gia cũng như tại gia phải nâng cao thêm trình độ nhận thức để có văn hóa thờ cúng ! Tư duy nhận thức đôi khi không theo kịp với đà phát triển mọi mặt xã hội. Nhưng người có tư duy, có kiến thức phải thừa biết rằng PGVN thống nhất mới chỉ hơn 30 năm nay; từ danh Giáo Hội, Hiến Chương, Phật kỳ cho đến Phật ca đều phài tiêu tốn khá nhiều thời gian khác nhau mới thành tựu trên văn bản pháp quy hiện hành. Ngay như pháp phục của Tăng Ni xuất gia cũng thế, mãi cho đến gần đây mới thống nhất được. Người con Phật VN chúng ta rất vui mừng về những thành quả đạt được này. Nhưng còn việc gọi là Một bộ quy tắc chuẩn về trang trí, bài trí trong các nơi thời cúng như ý kiến ông phát biểu thì vấn đề này nó lại nằm phía bên ngoài GHPGVN nhiều hơn. Giữa những ngôi chùa thuộc hạng di tích lịch sử, như chùa Bà Đá đang nói đến, việc có ứng dụng thành công cái quy tắc ấy (nếu có) theo ý ông thì vấp phải luật di sản, di tích cần phải bảo vệ. Đại Đức Thích Chiếu Tuệ đã khổ sở biết bao mấy ngày nay trước làn sóng (của truyền thông) đã phải di dời tượng Phật Dược Sư ấy vào cất trong kho. Dù đã cố gắng thuyết phục và giài thích, ngay với chính các nhà nghiên cứu luật di sản cũng thẳng thừng cho rằng “Dù có tạm thời cũng sai luật”. Như vậy cái quy tắc ấy chỉ được áp dụng với những ngôi chùa không phài là di tích? Sự việc chùa Bà Đá này chính là cấu đáp àn cho ý kiến và góp ý của ông Nguyễn Đình Thành dù rất tiếc những góp ý tích cực đó đi sau sự kiện.nguoiphattu.com
Ở phía
Trong hệ thống các Thiền Viện trúc Lâm thì tôn trí tượng Bổn Sư hình dáng tương tự nhưng bàn tay phải giơ cành sen “Niêm Hoa Vi tiếu”. Các chùa Nam Tông thì thờ tượng với gương mặt tương tự nhưng kiểu quấn y thì chừa vai phải nhưng cũng rất trang nghiêm.(Tượng Phật Thiền Viện Phước Sơn).
Ngày nay, trào lưu du học Đài, Trung, Ấn khá phổ biến cho nên hình tượng Bổn sư và chư vị Bồ Tát được tôn trí trong chánh điện có phần màu sắc hơn. Nếu tác giả bài báo và thạc sỹ Nguyễn Đình Thành có ưu tư cho vận mệnh PGVN đang hồi pha tạp ngoại lai thì xin mời vào các nơi này để cùng góp tiếng nói. Riêng sự việc chùa Bà Đá thì đã thành công rồi vì trước hết đó là vì nhiệm vụ bảo vệ di sản quốc gia.
